دستورالعمل تنظيم بازار محصولات پتروشيمي

به گزارش خبرگزاري صداو سيما ، با توجه به وضعيت بازار محصولات پتروشيمي و به منظور تسهيل در رقابت از طريق ايجاد شفافيت در بازار اين محصولات و منع انحصار از طريق نظارت بر مبادلات، به استناد بندهاي3 و 5 ماده 58 قانون اجراي سياست‌هاي کلي اصل 44 قانون اساسي و اصلاحات بعدي آن، شوراي رقابت دستورالعمل تنظيم بازار محصولات پتروشيمي را به شرح زير تصويب کرد:

ماده 1: تعاريف مورد استفاده در اين دستورالعمل عبارتند از:

الف) قانون: قانون اجراي سياست هاي کلي اصل 44 قانون اساسي و اصلاحات بعدي آن
ب) محصولات پتروشيمي: کليه کالاهايي که ذيل گروه پتروشيمي در بورس کالاي ايران پذيرش شده‌اند يا در آينده با رعايت مقررات مربوطه پذيرش مي شوند.
ج) توليدکنندگان: هر توليدکننده‌اي که اقدام به توليد محصولات پتروشيمي مي‌کند.
د) کالاي خاص: کالايي که به صورت سفارشي که مصرف عمومي ندارد و به منظور خاصي که داراي مدت معين و محدود است توليد مي‌شود.
ه) کارگروه: کارگروه موضوع ماده (7) اين دستورالعمل
و) خوراک به موادي گفته مي شود که فقط براي توليد محصول در مجتمع پتروشيمي به مصرف برسد.
ي) محصولات بين مجتمعي شامل کليه محصولات مبادله شده با هدف مصرف به عنوان خوراک، بين شرکت هايي است که محصول آنها در تابلو پتروشيمي بورس کالا مبادله مي گردد. ميزان خوراک مذکور بر اساس مصوبات کارگروه تعيين مي گردد.
ماده 2: کليه توليدکنندگان جهت فروش در داخل ملزم هستند بجز در موارد زير، تمامي محصولات پتروشيمي خود را با رعايت مقررات مربوطه در بورس کالا عرضه کنند:

الف . محصولات پتروشيمي بين‌مجتمعي که از طريق لوله بين دو مجتمع پتروشيمي منتقل مي‌شود.

ب . محصولات پتروشيمي خاص که به سفارش يک يا چند مصرف‌کننده در مدت محدود توليد مي‌شود.

ج . محصولات پتروشيمي که در يک سال گذشته تنها يک خريدار داشته‌ است.

د . محصولات پتروشيمي که توسط دولت مشمول تخصيص يارانه مستقيم مي‌شود و قيمت‌گذاري و يا تسهيم آنها بر اساس نظر مرجع ذي‌صلاح قانوني تعيين مي‌گردد.

ه) محصولاتي که براي اولين بار در يک مجمتع توليد شده اند، به مدت 3 ماه از آغاز توليد اجازه فروش خارج از بورس را خواهند داشت.

و) تأمين خوراک شرکت هاي دفاعي، امنيتي، نيروگاه ها، پالايشگاه ها و شرکت هاي بهره برداري مخازن نفت و گاز به عنوان کالاي استراتژيک شناخته مي شود.

تبصره: تأمين نياز مجموعه هاي دفاعي و امنيتي صرفاً به منظور بهره برداري در همان سازمان صورت مي گيرد و محصولاتي که با خريد محصولات پتروشيمي به اين طريق، توليد مي شوند، قابل عرضه در بازار نيستند. درخواست خريد از فروشنده بايد حسب مورد با تأييد سازمان صنايع دفاع، نيروگاه ها و وزارت نفت انجام شود.

ي) توليد کنندگاني که محصولات پتروشيمي آنها ازجانب شرکت هاي پايين دستي بعنوان ماده اوليه به مصرف مي رسد مشروط به اينکه داراي سهامدار مشترک (حداقل به ميزان 50 درصد) باشند مي توانند با تشخيص کارگروه به مقدار نياز شرکت پايين دستي مذکور، اين مقدار از محصولات را خارج از بورس به آنان عرضه نمايند. در اين صورت شرکت هاي پايين دستي فوق الذکر نبايد در بازار بورس پتروشيمي به خريد همان کالا بپردازند.

تبصره1: هر نوع عرضه محصولات پتروشيمي در داخل کشور که خارج از بورس کالا انجام شود به استثناي موارد فوق، عرضه خارج از شبکه مجاز تلقي مي‌شود و تابع مقررات مربوطه خواهد بود.

تبصره2: توليدکنندگاني که محصول آنان در بورس پذيرش نشده است، موظفند ظرف يک ماه از تاريخ ابلاغ اين دستورالعمل نسبت به پذيرش محصول خود در بورس کالا با رعايت مقررات مربوطه اقدام نمايند. بعد از فرصت يک ماهه عرضه محصولات اين شرکت ها در خارج از بورس، عرضه خارج از شبکه تلقي مي شود و طبق مقررات اقدام خواهد شد.

تبصره 3: در مواردي که با درخواست پذيرش اين محصولات در هيئت پذيرش بورس کالاي ايران مخالفت گردد به تشخيص کارگروه از اجراي اين بند مستثني مي‌شوند.

تبصره4: کالاهايي که به تشخيص کارگروه انحصاري نمي باشند با تأييد شوراي رقابت مشمول اين دستور العمل نخواهند بود.

ماده 3: در راستاي اجراي بند 5 ماده 58 قانون، دستورالعمل تنظيم نحوه تعيين قيمت پايه محصولات پتروشيمي در بورس کالا به شرح زير تعيين مي‌شود:

نرخ ارز سامانه سنا ×قيمت فوب خليج فارس × 95 %=قيمت پايه

تبصره 1: در مواردي که قيمت فوب خليج فارس وجود نداشته باشد، از قيمت مورد استناد در مراجع معتبر بين المللي استفاده مي‌شود.

تبصره 2: شرکت ملي صنايع پتروشيمي ايران موظف است قيمت پايه را بر اساس دستورالعمل فوق بطور هفتگي محاسبه کند و به کارگروه جهت تعيين ارائه دهد.

ماده 4: مبناي نوسان قيمت مجاز کالاهاي پتروشيمي به ميزان 10درصد قيمت پايه بوده و بورس کالا حسب شرايط بازار و عرضه مي‌تواند طبق دستورالعمل معاملات خود نسبت به تغيير محدوده نوسان مجاز اقدام نمايد.

ماده 5: در صورت عرضه ي محصولات پتروشيمي حداکثر تا 120 درصد کف اعلام شده وعدم فروش حداقل 70 درصد کف عرضه ي اعلامي طي سه عرضه متوالي، شرکت بورس بنا به تقاضاي عرضه کننده، ابتدا مچينگ و سپس عرضه را به غير بهين يابي تغيير خواهد داد. در صورت انتخاب 3 درصد کاهش قيمت يا فروش اعتباري به ميزان کالاي فروش نرفته در سه نوبت گذشته عرضه کننده مجاز به فروش خارج از بورس مي باشد. اين مصوبه تا پايان شهريور اجرا مي گردد و پس از ارائه گزارش کارگروه در شورا تصميم نهايي گرفته خواهد شد.

ماده 6: در راستاي اجراي بند 5 ماده 58 قانون، دستورالعمل مقدار و حداقل عرضه هر توليدکننده بر اساس عوامل زير تعيين مي‌شود:

ميزان عرضه کل هر درجه محصول پتروشيمي درمقاطع شش ماهه
ميزان تقاضاي متوسط سال گذشته هر درجه محصول پتروشيمي
ميزان نوسانات تقاضاي فصلي و مناسبت‌هاي تقويمي در ساليان گذشته
تقاضاي جديد شرکت‌هاي پايين دستي
ظرفيت عملياتي و واقعي توليدکنندگان
ماده 7: به منظور ايجاد امکان پايش مداوم وضعيت بازار، کارگروهي در مرکز ملي رقابت با دعوت از نمايندگان وزارت نفت؛ وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ شرکت ملي صنايع پتروشيمي؛ انجمن صنفي کارفرمائي پتروشيمي؛ بورس کالاي ايران؛ اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي ايران و اتاق تعاون ايران تشکيل مي‌شود.

ماده 8: ماموريت کارگروه موضوع ماده7اين دستورالعمل عبارتست از:

الف) تهيه و ارائه گزارش هاي نظارتي وضعيت بازار محصولات پتروشيمي و تخلفات از اين دستورالعمل به شوراي رقابت

ب) تعيين و اعلام قيمت پايه محصولات با رعايت ماده (3) اين دستورالعمل

ج) تعيين و اصلاح حداقل عرضه بر اساس ماده (5) اين دستورالعمل هر توليدکننده

د) تعيين فهرست محصولاتي که بايد از طريق بورس عرضه شود و فهرست محصولات خاص و مجاز به عرضه خارج از بورس کالاموضوع بندهاي "الف" تا "د" ماده 2 اين دستورالعمل هر شش ماه يکبار

ه) تنظيم و ارائه پيشنهادات لازم براي تنظيم مقررات مديريت بازار و رفع انحصار به شوراي رقابت.

و) نظارت بر سهميه‌ها و عملکرد سايت بهين ياب و تهيه گزارشات

ماده 9: در سامانه الکترونيکي پايش و اطلاع‌رساني محصولات پتروشيمي متعلق به شرکت ملي صنايع پتروشيمي با همکاري کارگروه و انجمن صنفي کارفرمايي صنعت پتروشيمي، فعالان صنعت به اطلاعات توليد، موجودي انبار، صادرات و برنامه تعميرات واحدهاي توليدکننده دسترسي پيدا مي‌کنند. اطلاعات حداقل يک ماه آينده کليه موارد فوق در اين سامانه منتشر خواهد شد. کليه توليدکنندگان موظف هستند جهت ارسال اطلاعات اين سامانه، با شرکت ملي صنايع پتروشيمي ايران همکاري کنند. موارد عدم ارسال اطلاعات فوق الذکر بر اساس احکام قانون، قابل پيگيري است.

ماده 10: شرکت بورس کالاي ايران موافقت نمود ظرف مدت دو ماه از تاريخ ابلاغ اين دستورالعمل با رعايت مقررات قانوني مربوط و ضوابط مصوب شوراي عالي بورس با هماهنگي کارگروه موضوع ماده (7) اين دستورالعمل در موارد ذيل، دستورالعمل‌هاي لازم را حسب مورد تهيه و پس از تاييد مراجع قانوني ذيصلاح براي اجرا اقدام مي‌کند:

شرايط معاملات و قراردادهاي بلند مدت
سازوکاراجرايي معاملات B2B و خرده فروشي در بورس کالاي ايران
پيمان آتي معاملات پتروشيمي در بورس کالاي ايران
گسترش انواع قراردادهاي سلف مانند سلف موازي
توسعه روشهاي تسويه معاملات بويژه تسويه اعتباري ومهلت دار
فراهم نمودن عرضه خاص براي کالاهاي مشمول سهميه‌بندي به تشخيص کارگروه موضوع ماده (7)
شرايط لازم براي رعايت استانداردها و خدمات پس از فروش بر اساس پيشنهاد شرکت ملي صنايع پتروشيمي
ماده 11: .با تشکيل نهاد تنظيم کننده بخشي نفت و گاز و صنايع مرتبط و وابسته اجراي اين دستورالعمل ازجانب اين نهاد تنظيم کننده بخشي انجام مي‌شود.