تهديد هسته اي ايران کاهش يافته است

 به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما جان کري وزير خارجه آمريکا در پي توافق در خصوص اجراي برجام شنبه به وقت محلي در وين سخنراني کرد.

جان کري گفت بار ديگر قدرت ديپلماسي را براي مقابله با چالش هاي مهم  به خاطر آورديم. به خاطر سالها تلاش سخت و گفتگوهاي متعهدانه، هم در مذاکرات هسته اي و هم در تلاش طولاني و جداگانه ديپلماتيک به موفقيت نهايي رسيديم. وي افزود: خوشحالم بگويم پنج آمريکايي که در ايران بازداشت شده بودند آزاد شدند.

کري در ادامه گفت ترديدي نيست روند براي پيشرفت در زمينه گفتگوهاي انساني در پرتو رابطه اي که به وجود آمد و کانال ديپلماتيکي که در مسير گفتگوهاي هسته اي باز شد،تسريع شد و مطمئنا پس از رسيدن ما به توافق در ژوئيه گذشته اين گفتگوها به شيوه چشمگيري افزايش يافت. ما همچنين به نقطه عطف مهم و فرخنده در موضوع هسته اي رسيديم.

جان کري گفت امروز بيش از چهار سال از نخستين سفر من به عمان به درخواست رئيس جمهور  اوباما براي بررسي امکان گفتگوهاي هسته اي با ايران مي گذرد که در نهايت وارد اين گفتگو شديم.پس از دو سال ونيم مذاکرات چندجانبه فشرده ،آژانس بين المللي انرژي اتمي اکنون راستي آزمايي کرده است که ايران به تعهدات خود براي تغيير و در حقيقت برچيدن بيشتر برنامه هسته اي خود با تبعيت از توافقي که در ژوئيه گذشته به آن رسيديم، عمل کرده است. 

کري هم چنين ادعا کرد امروز بيانگر لحظه اي است که توافق هسته اي ايران از وعده هاي جاه طلبانه، به اقدام قابل توجه براي پيشرفت رو کرده است. امروز در نتيجه  گامهايي که از ژوئيه گذشته برداشته شده است، آمريکا ، دوستان و متحدان ما در خاورميانه و سراسر جهان امن تر شده اند زيرا تهديد تسليحات هسته اي کاهش يافته است. ما امروز مي توانيم با اطمينان بگوييم همه مسيرهايي که ايران براي دستيابي به مواد شکافت پذير کافي براي يک سلاح هسته اي داشته است،به صورت راستي آزمايي بسته شده است. وي گفت اين مسير با مسير اورانيوم شروع مي شود. قبل از اين که مذاکرات شروع شود، ايران سريعا و بدون محدوديت در حال افزايش ذخاير اورانيوم غني شده خود بود.

ايران اين ذخاير هسته اي را به کمتر از سيصد کيلوگرم کاهش داده است و بقيه آن  به خارج از کشور ، به روسيه فرستاده است تا در آنجا فرآوري شود. اين بدان معنا است که سطح فعلي ذخاير اورانيوم غني شده آنها به اندازه  دو درصد مقدار قبل از تکميل اين توافق است و بقيه آن از کشور به خارج انتقال داده شده است. ايران همچنين دو سوم سانتريفيوژهاي خود در تاسيسات هسته اي و زيرساخت پشتيباني آن را کاهش داده است. ايرانآنها را انبار کرده است که تقريبا شامل همه سانتريفيوژهاي پيشرفته اين کشور مي شود. سخت افزار آن را برداشته است و آنها را مهروموم و تحت نظارت هميشگي آژانس بين المللي انرژي اتمي قرار داده است. ايران اکنون به همه غني سازي اورانيوم در تاسيسات فردو خاتمه داده است و همه سانتريفوژهاي مربوطه را غيرفعال کرده است و همه مواد شکافت پذير را از اين سايت برداشته است.

در نهايت سومين مسيرکه مشکل سازترين مسير از جهات مختلف است،پتانسيل ايران براي دستيابي به مواد شکافت پذير کافي براي سلاح به صورت مخفي با استفاده از تاسيساتي است که به صورت علني اعلام نشده است. قبل از اين که گفتگوها شروع شود، آژانس بين المللي انرژي اتمي دسترسي مطمئن براي بررسي محل هايي که ممکن است فعاليت هاي اعلام نشده هسته اي روي داده باشد،نداشت.آژانس همچنين توانايي رديابي اورانيوم از استخراج از معدن ،آسياب و تبديل آن به کيک زرد را نداشت. امروز آژانس بين المللي انرژي اتمي همه اقدامات شفاف سازي و راستي آزمايي خواسته شده در اين توافق را به اجرا گذاشته است. معنايش اين است که علاوه بر نظارت بيست و چهار ساعته بر همه تاسيسات هسته اي اعلام شده ايران ،آژانس بين المللي انرژي اتمي اکنون قابليت مشاهده و ارزيابي تمام زنجيره تامين را که از برنامه هسته اي ايران پشتيباني مي کند،دارد که از آغاز تا پايان است. اين قابليت را از معدن اورانيوم ،آسياب تا توليد سانتريفيوژ و عملياتي کردن آن  دارد. بنابراين،امروز ايران براي رسيدن به فرار هسته اي نياز به بيش از يک تاسيسات مخفي دارد. ايران نياز به زنجيره کامل تامين مخفي از آغاز تا پايان دارد که کارشناسان در سراسر جهان توافق دارند اين کار بدون شناسايي زود هنگام امکان پذير نيست. همانطور که گفتم، گام هايي که ايران براي اجراي کامل توافق هسته اي برداشته است، به صورت اساسي برنامه هسته اي اين کشور را تغيير داده  است.دو سال پيش ، ما  زمان فرار هسته اي ايران، زمان لازم براي توليد مواد شکافت پذيرکافي اورانيوم غني شده براي يک بمب را ارزيابي کرديم که اين زمان دو تا سه ماه بود که امروز براساس کاهش ذخاير هسته اي وکاهش سانتريفيوژ مطمئن هستيم دست کم يک سال زمان مي برد که ايران پس از نقض توافق ، اخراج بازرسان، جمع آوري مقدار مواد شکافت پذير لازم براي يک بمب به فرار هسته اي برسد و اگر ايران حتي تصميم به اين کار بگيرد ،ما به خاطر گامهايي که در اين توافق وجود دارد فورا مطلع خواهيم شدو متعاقبا زمان کافي براي پاسخ را خواهيم داشت. 

کري افزود:  تاکيد مي کنم راستي آزمايي همواره سنگ بناي اين توافق است. ما از اين که ايران به وعده هاي خود عمل کرده است و سر حرف خود بوده است،استقبال مي کنيم اما همواره در راستي آزمايي تبعيت ايران ،هر ساعت و هر روز در سال هاي پيش رو هوشيار خواهيم بود. من تاکيد مي کنم اعلام روز اجرا در امروز به ما اميد و اطمينان و امکان بيشتري براي حرکت به سمت جلو در اين تلاش مي دهد. ايران تاکنون همه گام هايي را که وعده داده بود برمي دارد،برداشته است که تاريخ آن فقط به ژوئيه باز نمي گردد بلکه به دو سال کامل بر مي گردد و تاريخ آن به زمان توافق موقت برمي گردد که ما در ژنو در سوئيس آن را اعلام کرديم و  اکنون شاهد دو سال تبعيت ايران هستيم و اکنون تعهداتي براي سيزده سال ، پانزده سال و بيست سال و بيست و پنج سال و براي مادام العمر در اين توافق براساس پروتکل الحاقي و بند اصلاحي 3.1 وجود دارد. مسلما عملکرد گذشته تضميني براي نتيجه در آينده نيست. علاوه بر اين، ما در حالي که از روز اجرا استقبال مي کنيم،درک مي کنيم اين نشانه رفع همه نگراني هايي که جامعه بين المللي به درستي درباره سياست ها،اقدامات و انتخاب هاي ايران در منطقه ابراز کرده است،نيست اما ما همچنين بي ترديد مي دانيم که هيچ چالشي در منطقه وجود ندارد که اگر ايران سلاح هسته اي داشته باشد،پيچيده تر و بدتر نشود. به همين جهت اين توافق بسيار مهم است. با اجراي کامل اين توافق، جامعه بين المللي مي تواند در نهايت براي حل ديگر چالش هاي منطقه اي بدون تهديد ايران مسلح به سلاح هسته اي تلاش کند که از جمله آن بحران در سوريه است که ما در اين زمينه در ماههاي اخير پيشرفت قابل توجهي داشتيم.

کري هم چنين افزود من قبل از پايان از چند فرد مهمي که ما را به جايي که امروز هستيم،رساندند و براي اين روند در مذاکرات مهم بودند،تشکر مي کنم که با رئيس جمهور  اوباما شخصي که من براي او کار مي کنم، شروع مي شود که در اصرار درباره اين که ايران هرگز نبايد به سلاح هسته اي دست يابد،مصمم بوده است وبه همان اندازه  درباره فرصت مناسب دادن به ديپلماسي براي رسيدن به اين هدف، شجاعانه و قوي برخورد کرده است. ترغيب وي به اين مسيرکه بسياري فکر مي کردند غيرممکن است و برخي فکر مي کردند به صلاح نيست دليلي شد که ما اکنون در جايي که بايد باشيم هستيم و روز اجرا را نه تنهايي و يکجانبه بلکه با فرانسه ،آلمان ،انگليس ،چين و روسيه گرامي مي داريم. همه ما  تلاش کرديم. من همچنين مي خواهم از هيئت نمايندگي همه شرکاي پنج کشور تشکر کنم. همه آنها به صورت باورنکردني سخت تلاش کردند و استانداردي را براي همکاري بين المللي به وجود آوردند و من مخصوصا از کاترين اشتون به خاطر کمک به رهبري اين روند به مدت دو سال ونيم و فدريکا موگريني جانشين وي به خاطر هماهنگي تلاش هاي بين المللي در مرحله نهايي و کمک در دو روز گذشته براي اعلام روز اجرا تشکر مي کنم. کري هم چنين گفت من همچنين از تلاش هاي گسترده هيئت خودمان  به رهبري استيو مال و وندي شرمن در گذشته تشکر مي کنم. همه افراد وزارت خارجه و کاخ سفيد، سيستم همکاري بين آژانس ها که ما در آمريکا براساس آن کار مي کنيم، همه آنها، وزارت دادگستري ، وزارت انرژي،ارنست مونيز و ديگران که کار فوق العاده اي انجام دادند و شايسته سپاسگزاري کشور ما هستند،تشکر مي کنم.

جان کري گفت: از دولت سوئيس، از برک هالتر و همه کساني که در روزهاي گذشته به عنوان نماينده ما در تهران تلاش کردند و به ما در ماموريت آزادي آمريکايي ها  کمک کردند،تشکر مي کنم.من در نهايت  با ابراز  احترام عميق خود  به رويکرد جدي و سازنده هئيت ايراني در اين تلاش از آنها تشکر مي کنم. جواد ظريف وزير امورخارجه ايران و تيم وي از همان روز اول تعهد عميق و جديت خود را نشان دادند. دکتر علي اکبرصالحي مجدانه با ارنست مونيز وزير انرژي براي يافتن راه حل خلاقانه براي چالش هاي دشوار فني همکاري کرده است و ما توانستيم به هر گام از اين روند با صورت حرفه اي و احترام متقابل نزديک شويم. ترديدي نيست سخت کوشي ادامه خواهد يافت. سياست دشوار درباره اين مسئله در بسياري از کشورها از جمله آمريکا و ايران به صورت يک شبه آسانتر نخواهد شد اما حقيقت اين است که امروز بيانگر نخستين روز جهان امن تر است. ما معتقديم جهان در سال هاي پيش رو به خصوص با تبعيت از اين توافق امن تر باقي خواهد ماند. من فکر مي کنم ما بار ديگر ثابت کرديم که چرا ديپلماسي همواره نخستين گزينه و جنگ آخرين گزينه ما است و اين درس مهمي براي تقويت اين گزينه است. ما با اين چالش با اعتقاد کامل به استفاده از ديپلماسي قبل از انتخاب جنگ برخورد کرديم و معتقديم امروز بيانگر نفع اين انتخاب است.