فارس، نخستین استان اقدام کننده در اجرای مهندسی فرهنگی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما " اقدامات و برنامه‌های فرهنگی در استان فارس " موضوع برنامه صف اول شبکه خبر بود که با حضور آیت الله لطف الله دژکام نماینده ولی فقیه در فارس و امام جمعه شیراز برگزار شد. متن کامل این گفتگو به شرح زیر است: 

سوال: در همین بیانات رهبر معظم انقلاب هم که اشاره کردند که تلفیقی از هنر حماسه و دین نشان می‌دهد که استان فارس از چه ظرفیت بی‌بدیلی برخوردار هست همیشه صحبت از مهندسی فرهنگی در استان فارس بوده چه اقداماتی تا الان در این حوزه اتفاق افتاده اصلاً مراد از مهندسی فرهنگی چه است و چه موانعی در سر راه اجرای آن وجود دارد و به زعم جناب‌ عالی فکر می‌کنید مهم‌ترین نیاز‌های فرهنگی استان فارس در حال حاضر چه هست؟

دژکام: بحث خیلی پر دامنه‌ای را شروع کردید. بحث مهندسی فرهنگی به این شکلی که رهبر معظم انقلاب مطرح فرموده‌اند و گاهی هم یک تعبیر حالا تلطیف شده دیگری خودشان به کار بردند به آنان باغبانی فرهنگ؛ عبارت از این است که ما بتوانیم با ابزار و امکانات نرمی که خیلی وقت‌ها هست حالا همه اش سخت‌افزار نیست تحولات مطلوبی را در زمینه فرهنگ رقم بزنیم و چیزی که حاصل آن می‌شود این است که ما به اهداف ارزشمند انسانی و اسلامی خودمان در زمینه فرهنگی دست پیدا بکنیم. از نظر مقام معظم رهبری این عرصه در طولانی مدت از عرصه اقتصادی خیلی مهم‌تر است، چون بار‌ها تاکید فرمودند در نام گذاری سال‌ها که من ضرورت و اولویت فعلی را تشخیص می‌دهم و در سال‌های اخیر عموماً مسئله اقتصاد را مطرح کردند، اما فرمودند در طولانی‌مدت فرهنگ خیلی تاثیرگذارتر است، بنابراین نگاه رهبر معظم از اولش این بوده که ما ضرورت‌های الان جامعه مان را بخواهیم بپاییم، اما آن گروهی که کارشان کار فرهنگی است بدون اینکه وقفه‌ای در کار باشد بخواهند آن باغبانی خودشان را، و یا مهندسی خودشان را در عرصه فرهنگ داشته باشد در این راستا به نظر می‌رسد که حرکت استان فارس حرکت خوبی بوده الا اینکه کار در عرصه فرهنگ دیر خودش را نمایش می‌دهد مثل همان کاشتن جوز هست و گردکان که خب سال‌ها طول می‌کشد تا به ثمر بیاید، اما کار به حمدالله خوب آغاز شده ما در زمینه بحث مهندسی فرهنگی در سطح ملی نقشه‌ای به نام نقشه مهندسی فرهنگی کشور داریم این نقشه در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصمیم گرفته شد که برش‌های استانی داشته باشد و برای برش استانی اولین استانی که اقدام کرده استان فارس است این نه اینکه حالا معمولاً اولین و بزرگ‌ترین و اینها در برنامه شما زیاد به کاربرد می‌شود نه هیچ اغراقی درش نیست واقعاً دبیر اون زمان شورای‌عالی انقلاب فرهنگی آمده‌اند شیراز گفته‌اند بنا شده برش‌های استانی داشته باشیم و در دو تا عرصه یکی بحث فرهنگ، یک هم بحث علم و فناوری هر دوتا اینها در فارس شکل گرفته انجام شده، ما یک فرآیندی تعریف کردیم برای نقشه مهندسی و برش استانی نیامدیم مثلاً همین طور یک انشایی بنویسیم دو هزار و پانصد صاحب نظر در عرصه‌های فرهنگ از حوزه و دانشگاه فعالان فرهنگی مصاحبه عمیق شده‌اند جمع بندی شده و نهایتاً نیاز‌هایی را که آنها گفتند ما آوردیم به شکل یک سند ذیل سند ملی تعریف کرده‌ایم و این سند دوباره رفته در شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور بررسی شده و آنها نهایتاً تصویب کردند یعنی این جور نیست که بگوییم مثلاً خودشان چیزی نوشتند واقعاً فرآیند عالمانه و محققانه‌ای برای تدوین سند الحمد الله طی شد ما این سند را به عنوان اولین استانی که می‌خواست رونمایی بکند در حضور ریاست جمهوری شهید رئیسی که ایشان شیراز آمده بودند رونمایی کردیم خود ایشان به بنده گفتند که سند باید اجرا بشود یعنی گام بعدی را ایشان می‌دیدند بنده هم به ایشان قول دادم که ما تمام تلاش خودمان را می‌کنیم که این سند اجرایی بشود به نظرم بعد فارس حدوداً ده استان دیگر هم در این زمینه اقدام کرده‌اند که چون ما مرتبط بودیم تجربه خودمان را می‌خواستیم به آنها منتقل کنیم و بقیه استان‌ها هم شاید به یک فرآیند دیگری مثلاً آن قضیه طی شد الان فارس دارای یک سندی است که باید اجرا بشود.

سوال: هنوز اجرایی نشده به نظر شما؟

دژکام: حالا ما عرض می‌کنیم خدمتتان بحث اجرایی شدن سند ما باید اول آن اقداماتی را که باید شکل بگیرد طراحی می‌کردیم در خود سند ملی هم اقدامات ملی پیش بینی شده ولی اقدامات استانی متناسب با برش استان فارس تدوین شده به تناسب اینکه هر سالی که از این سند می‌گذرد ما یک سری کار‌های انجام شده داریم و یک سری کار‌هایی که باید جدیداً به آن اضافه کنیم و ویرایش‌های سالانه آن سند ارائه می‌شود تا پنج سال، بعد یک بار بازنگری کلی باید بشود الان ویرایش چهار صد و چهارش در دست اجرا است خوب ما یک مشکلاتی البته در مقام اجرا داریم که مربوط به ساز و کار‌های اداری و اجتماعی کشورمان هست یکی از بحث‌ها این است که ما اگر یک چیزی را مصوب می‌کنیم در شورای فرهنگ عمومی یا در سند می‌گوییم الان نوشته شده بعد اقدامش را بین دستگاهی واگذار می‌کنیم آن دستگاه برای آن اقدام خاص بالاخره برنامه داشته باشد چیزی که دستگاه‌ها را ملزم کند که بخواهند با شورای فرهنگ عمومی هماهنگ بشوند توی ساز و کار‌های کشور ما خیلی دیده نشده که اینها باید اصلاح بشود یعنی شاید مثلاً اصلاح بودجه را که آقا می‌فرمایند ما همش می‌رویم سراغ مجلس و تنظیم بودجه توی مجلس ولی هزینه کرد بودجه چه جوری هست چطور حسابرسی می‌کنیم چطور اثربخشی بودجه را ما بررسی می‌کنیم اینها همه اش سؤالاتی است که باید پاسخ پیدا کنیم بنده معمولاً در رابطه با رئیس شورای فرهنگ عمومی یک شوخی با مدیران استان می‌کنم می‌گویم که رئیسی که هیچ گونه در زمینه بودجه‌ها اختیاری ندارد یعنی ما رایزنی می‌توانیم بکنیم ولی این‌طور نیست که این مورد را تایید نمی‌کنیم امضا نکنیم رئیس دستگاه نتواند خرج کند راحت خرج خودش را می‌کند هر جا عمل شده است ما باید تشکر بکنیم از مدیران که همت خودشان را همراه ما کرده‌اند و خیرخواهانه به جای اینکه بگویند من بودجه در اختیارم هست هر طور خواستم خرج می‌کنم آمد گفت من خیرخواهی مجموعه فرهنگی استانی را ترجیح میدهم.

سوال: یعنی بیشتر دغدغه آن مدیر بوده؟

دژکام: خدمتشان صحبت می‌کنیم آنها علاقه‌مند می‌شوند البته این روش برای روحانیت تازگی ندارد ما همیشه پیشنهاد دهنده بودیم و مردم انتخاب کننده و ادامه دهنده در رابطه با مدیران هم همین طور شده الان دوست داشتیم این یه کمی حس قوی‌تری باشد.

سوال: پس خیلی به اجرا نمی‌شود آقای دکتر آن‌طور که انتظار می‌رود امیدوار بود؟

دژکام: ما امید واریم، اما به توانمندی خودمان در اقناع مدیر تکیه داریم اقناع نکنیم نه، اما اگر ساز و کار تغییر کند سوای اقناع نهایتاً ما یک ابزار داریم که این هزینه کرد را مثلاً سازمان برنامه بودجه می‌گوید باید شورای فرهنگ عمومی تایید کند اگر اون جور بشود ما کمی قوی‌تر می‌توانیم در زمینه اجرا برویم جلو البته ما محدود به دستگاه‌های دولتی نیستیم بسیاری از کار‌های فرهنگی که می‌خواهیم انجام بدهیم در مساجد در مراکز فرهنگی که غیردولتی هستند دارد پیگیری می‌شود الان مثلا ما پریروز بحث قرآنی در باب سبک زندگی اسلامی داشتیم توی اون جلسه گرچه نمایندگان دستگاه‌ها همه حضور داشتند ولی ما روی نود مرکز فعال قرآنی حساب کردیم که هیچکدومش مستقیماً دولتی نیست خوب اونجا‌ها مسلماً انگیزه‌های دینی و این تشویق‌های ما تاثیر خیلی عمیق‌تری دارد، خوب این مسیر الان شروع شده با همه زیر و بالای‌هایی که داشته که ما یکی دو سال البته ذهنیت خودمان هم بیشتر این بوده که انگار دستگاه‌های دولتی باید پای کار بیاید بعد دیدیم نه ما قسمتی از قدرت خودمان را نادیده گرفتیم مساجد را پای کار را آوردیم و این حرکتی که اخیراً شروع شده با همت مردم که انصافاً در فارس حالا اگر آقا می‌فرمایند دین و حماسه و هنر پیوند خورده این روحیه مردمش است نه اینکه بخواهد ادارات چنین کاری کنند.

سوال: الان توی همان سند مهندسی فرهنگی که اشاره فرمودید از مهم‌ترین اولویت‌ها اون چه هست یعنی که متناسب با نیاز استان فارس تدوین شده اگر بخواهید که چقدرش با همین سازوکاری که از قدرتی که جناب‌عالی بهش اشاره کردید می‌شود اجرایی اش کرد؟

دژکام: اولین مسئله‌ای که یعنی اولویت اول حساب می‌شده در استان فارس بحث سبک زندگی اسلامی است که می‌دانید رهبر معظم هم در این مورد مفصل صحبت فرمودند راهنمایی کردند و از این جهت ما یک عقب‌ماندگی داریم یعنی فضای اجتماع مان خیلی وقت‌ها اون رنگ و بوی سبک زندگی اسلامی که مد نظرمان است درش ملاحظه نمی‌شود برای بحث سبک زندگی اسلامی در مسئله دیگری که در این سند داریم بحث انسجام ملی است به خاطر اینکه فارس از همه اقوام درش هستند و از همه شاید مذاهب شما در یک کوچه شیراز مشهور هست هم مسجد دارید هم کلیسا دارید همه آتشکده دارید یک فضای این‌جوری است و ما باید یک الگو برای همزیستی همه اینها و اینکه همه به ایران به صورت ویژه احترام می‌گذارند و عشق می‌ورزند این را باید می‌توانستیم ارائه می‌کردند این را به عنوان مسئله دوم بحمد الله مطرح شده در این زمینه که حالا نمی‌دانم شما ابزار راست سنجی صحبت‌های ما را دارید یا نه؟ ولی واقعش این است که احساس بنده به عنوان یک خادم کوچک عرصه دین و فرهنگ این است در این قسمت‌ها موفقیت‌های خوبی داشتیم ما در همین یکی دو هفته یا دو سه هفته آینده کلید می‌زنیم یک رویدادی را که در هفته کتاب پایتخت فرهنگی به اصطلاح کتاب پایتخت کتاب ایران را ببریم در یکی از شهرستان‌های کوچک فارس و این زمینه ایجاد شده امروز با نگاه مذهبی خاص خودشان آنجا اکثریت اهل تسنن هستند بنده هم امروز جلسه‌ای داشتم و احساس اینکه همه ما داریم برای ایران و عظمت ایران کار می‌کنیم انصافاً ملموس شده و از آن فضایی که خوب تقابل‌ها، تعارض‌ها، گاهی چهره می‌نمود اومدیم بیرون نمود خاصی هم الحمدالله در این ایام جنگ دوازده روزه داشتیم در همه کشور اینجا هم الحمدالله خیلی خوب بود در بحث عشایر مثلاً عشایر محترم که در فارس هستند عرب‌ها هستند، لر هستند، ترک هستند از همه این عشایر مختلف در فارس الحمد الله زندگی می‌کنند همزیستی خوبی هم دارند اینها احساس می‌شد که باید بیش از این زمینه‌های پیوند این اقوام را ما جلوه گر بکنیم به عنوان یکی از مسائل عمده فرهنگی مد نظر بود که کار‌هایی در این زمینه عرض کردم شروع شده و یکی از مسائلی که ما در فارس داشتیم که در بحث تولید فرهنگ کار و تولید و کار‌های خدمات به عنوان خدمات دولتی اکثریت اشتغال را به خودش انگار می‌خواست اختصاص بدهد در هر حالی که اون راهبرد ملی این بوده که دولت باید کوچک بشود حالا چقدر عمل شده بهش یا نشده ولی این راهبرد بود در این رابطه هم باز یکی از مسائل عمده اینجا قرار دادیم به خاطر اینکه گزارش‌های اشتغال استان که ما نگاه می‌کنیم در بخش خدمات ما بیش از بخش تولید به اصطلاح اشتغال‌ها را می‌بینیم از این جهت تغییر این فرهنگ که سند به اصطلاح فرهنگ کار جداگانه ذیل این نقشه مهندسی تدوین شده و الحمدالله خصوصاً اداره کل کار در برحه‌ای خیلی جدی دنبال این بودند و هنوز هم کارشان ادامه دارد که ما بتوانیم این فضا‌ها را ان‌شاءالله ایجاد کنیم.

سوال: در حوزه پیاده‌سازی و اجرای همین بحث مهندسی فرهنگی که جناب عالی اشاره کردید مصداق مثلاً در بحث ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی قطعاً حضرتعالی هم تایید می‌فرمایید که بدون مشارکت دستگاه اجرایی کار بسیار سختی خواهد بود مایل هستید که اینجا نام ببرید از دستگاه‌هایی که خیلی مشارکت جدی داشتند دغدغه‌مند وارد این حوزه شدند و احتمالاً دستگاه‌ها و نهاد‌هایی که کمتر توجه دارند بلکه اینجا هشدار تلنگری باشد برای اینکه این موضوع چالش مهم فرنگی است که بدون مشارکت دستگاه‌ها واقعاً اجرا کردنش حداقل کند خواهد بود؟

دژکام: خوب البته من در این فضا یعنی بدون اسناد و مراجعه به گزارش‌ها شاید بخواهم اسم دستگاهی را ببرم جفا به دیگران شده باشد. آنچه مدیر کل محترم ارشاد به عنوان دبیر شورای فرهنگ عمومی استان یکی دو بار رسماً در جلسه گزارش کردند عموماً دستگاه‌ها به همان مقداری که عرض کردم یعنی اینها باید خودشان انتخابگرانه مدیران می‌آمدند پای کار و ما هیچ الزامی نمی‌توانستیم بهشون داشته باشیم که این عیب هنوز هم توی عملیاتی کردن این سند باقی است. در عین حال تلاش‌هایی انجام دادند. بنده برای اینکه سبک زندگی را کمی توسعه بدهیم توی ذهنمان، چون ما ممکنه خیلی محدود نگاه کنیم. برای سبک زندگی اسلامی برای مثلاً شرکت گاز یا آب منطقه‌ای برنامه اقدام که آنها باید انجام بدهند نوشته بودیم به خاطر اینکه اسراف اونجا‌ها رخ می‌دهد این تابستان متوجه شدیم که چه قدر داریم انرژی هدر می‌دهیم چه قدر داریم آب هدر می‌دهیم و نا ترازی خودش را نشان داد. متاسفانه در کار‌های تربیتی، آموزشی، فرهنگی مان، به نقطه‌ای رسیدیم هر چه آب می‌آوریم در این کلانشهر‌ها از عهده تامین آب برنمی آییم. باید فکری برای مصرف کنیم، اگر مصرف راکنترل نکنیم، مسلم بدانید با هر چه اضافه کنیم به آن بخش تولید و تزریق آب به شهر باز هم با مشکل مواجه می‌شویم. در کنار رودخانه آب جاری نشستید و می‌خواهید وضو بگیرید، زیادی مصرف نکنید، نگویید که این آب است و چیزیش نمی‌شود، باید به اندازه خودش مصرف کنید. این را نادیده گرفتیم. باید فکری برای مصرف کنیم، اگر مصرف را کنترل نکنیم، مسلم بدانید با هر چه اضافه کنیم به آن بخش تولید و تزریق آب به شهر باز هم با مشکل مواجه می‌شویم.

سوال: سندی که این قدر به آن اشاره کردید که رفت و برگشت داشته، به شورای عالی انقلاب فرهنگی و برش استانی اش تهیه و تایید شده آمده است و یک فرآیند طولانی مدتی مصاحبه‌های خیلی عمیق و متعدد، یک فرهنگ، یک مصوبه‌ای چکش کاری شده متناسب با یک استان ذیل یک سند بالادستی تبیین شده است، اما چالش اصلی آن ضمانت‌های اجرایی این سند است این همه زمان و فرصت برای تبیین یک سندی که در اجرا دچار مشکل است، این ضایع نمی‌کند تمام آن وقت‌هایی که گذاشته شده برای تبیین سند ولی در اجرا دچار چالشی به این بزرگی شود؟

دژکام: فرآیند سند نویسی برای اقدامات که در کشور می‌خواهد انجام شود، در هر عرصه‌ای یکی هم فرهنگ است. یادم است وقتی استاندار وقت فارس به ایشان گفتند که تکلیف شده که مثلا برش نقشه مهندسی استان فارس و برش استانی را بنویسیم ایشان گفت که می‌رود رو طاقچه ها، یعنی این ذهنیت برای عمده مدیران بود. بنده به نظرم می‌آید که نمی‌توانیم بگوییم که به سند نیاز نداریم، به برنامه ذیل سند نیازی نداریم، ولی اسناد و برنامه‌ها تا پیگیری نشود، به جایی نمی‌رسد. جمله آقا را در نظر بگیرید که مشکل در کشور پیگیری است، چه الان می‌فرمایند، یعنی ما فرآیند قبلی را طی کردیم، حالا رسیدیم به پیگیری، مسلما آن موقع به آقای استاندار عرض کردم که آقای استاندار ضامن پیگیری، بنده هستم و عرض می‌کنم که ممکن است ابزار زیادی در اختیار امام جمعه نباشد، اما مردم اعتماد دارند، مدیران هم اعتماد دارند، این را نمی‌توانیم نادیده بگیریم. این اعتماد، خودش ابزار قوی است، بنده تجربه‌های قبلی داشتم در مواردی که مثلا ما در برنامه پنجم توسعه یا ششم توسعه یک کار‌هایی را باید می‌کردیم، که متاسفانه در یک جا‌هایی از کشور انجام نشد و  تنش‌های خیلی سنگینی در سطح ملی ایجاد کرد. یعنی در شهر انجام نشده، اما مشکلش متوجه کشور داشت می‌شد. 

سوال: مصداقش را بفرمایید؟

دژکام: مثلا آب، آب در کلانشهر‌ها و مراکز استان‌ها شد مسئله کشور، در برنامه چهارم و پنجم ابلاغ شده بود، که باید شهر‌های بالای صد هزار نفر پیش بینی تامین آب برای صد سال کرده باشند. در دو برهه، یکی ۲۵ سال، یک صد سال، یعنی نگاه به صد سال آینده باید آن‌ها داشته باشند، این را بد ننوشته کسی که قانون نوشته است. 

سوال: بعضا این شاخص‌ها در برنامه‌های مختلف تکرار شده است؟

دژکام: بله ولی در مقام اجرا معطل مانده است، روی همین اعتمادی که به امام جمعه است، یکی از مدیران در یکی از شهرستان‌های فارس به بنده گفت که مثلا این طور چیزی به ما ابلاغ شده است و من یک چیزی نوشتم که به عنوان مثلا ۲۵ سال یا صد سال آینده شهر، من نگاه کردیم دیدیم از نظر کارشناسی مشکل داریم. گفتم که برو کارشناس دقیق بیار، کارشناس آمد پیشنهاد دیگری داد، گفتم این اصلا نشدنی است، بنده همان کاری که نشدنی بود با ریاست محترم جمهور آن وقت، سه چهار تا رئیس جمهور قبل می‌شود، مطرح کردم، دید حرف منطقی و کارشناسی شده است، دستور داد، ما آمدیم در شهر گفتیم این‌ها این دستور رئیس جمهور باید اجرا شود و روزی که تنش آبی در خیلی از شهر‌ها داشت خودش را نشان می‌داد من به رفقا گفتم که اگر آن موقع برنامه تان در همه این شهر‌ها اجرا شده بود، حالا این مشکل گیر نمی‌افتاد. یکی از چیز‌هایی که نیازست سند و برنامه است، اما سند خودش کار نمی‌کند، این که سند بالادستی را یاد دهیم و مطالبه گران که ما می‌گوییم مطالبه گری یک رسمی شده است، خوب است اصل این، اما چه چیزی را می‌خواهد مطالبه کند، بعضی وقت‌ها مطالبات را می‌آوریم آن قدر پایین که دردی از ملت دوا نکند، اما اگر رفتیم مطلبی که این قدر در موردش فکر کردیم، مطالبه کردیم، هر کدام آن اجرا شود، نتیجه خوب خواهد داشت، بنده به نظرم می‌رسد که در این راستا کشور و عموم فضای فرهنگی کشور در حال یک تغییرات خیلی عمیقی است، یعنی تعبیر خود بنده این است که می‌گویم گام دومی داریم می‌شویم. گام اول انقلاب برنامه‌های می‌رفت در طاقچه و در گام دوم برنامه‌ها می‌رود در کف میدان و عملیاتی می‌شود، از صدا و سیما هم باید تشکر کنم در این جلسه، بنده اخبار گوش می‌دادم که می‌دیدم سه یا چهار بار در رابطه با برنامه هفتم توسعه در این که این جا باید این جور عمل بشود، مطرح داشت می‌شد و این جالب بود، یعنی دارد آموزش می‌دهد که مثل این یک چیزی مثل برنامه هفتم است، بنده این جا برای عملیاتی شدن هم بخش فرهنگی و هم، چون سرفصل‌های مفصل فرهنگی در برنامه هفتم است که برای این کارگروه‌هایی در خود دفتر امام جمعه تشکیل دادیم.

از تجربه‌هایی که الان یک دوستی با سی سال تجربه و علمیت بازنشسته شود، حالا این فکرش خوب کار می‌کند، ما آمدیم گفتیم شما بیایید کمک دهید تا ما با مدیران بتوانیم تعامل مثبتی داشته باشیم و آن‌ها را بیاوریم درگیر برنامه‌ای بکنیم که شاید این‌ها نوشتند و رفتند و بعدی شاید آشنا نیست، الحمدالله حرکت خوب دیگری که شروع شده است و این جا جای تشکر دارد، دیوان محاسبات وارد عرصه این قضیه شده است یعنی شما بنده نمی‌دانم چقدر این‌ها در صدا و سیما به اطلاع مردم رسیده است، اما خود بنده، چون حالا به بعضی از اطلاع رسانی‌های به صورت خصوصی‌تر، در محیط فضای مجازی و این‌ها برخورد دارم، روزانه دارد بررسی می‌شود. روزی داشتیم در گام اول که مثلا اگر می‌خواستیم، بودجه را بررسی کرده باشیم که مثلا درست عمل شده یا نه، سه ماه بعد از بودجه که می‌خواست مصوب شود تازه گزارش آن می‌آمد در مجلس. امروز دو سه ماه قبل من می‌بینم که نه، دیوان محاسبات گزارش‌ها را می‌آورد در مجلس و بررسی می‌شود، این‌ها یعنی پیگیری می‌شود و نگران این نباشیم که سند نوشتیم ضایع می‌شود. باید سند‌های مان را عالمانه و کارشناسی شده بنویسیم و بدانیم چکار می‌خواهیم بکنیم، آن وقت از مدیرانی که بودجه ریزی می‌کنند بخواهیم ذیل آن سند عمل کنند، مسلما کشور در این جهت پیشرفت‌های خیلی خوبی خواهد داشت، شاید بنده به عنوان کسی که طلبه و معلم هستیم، کار مان آموزش‌های همین هاست، جزو آرزوی‌های من است که در گام دوم به این نقطه برسیم که همه این مراحل از تدوین سند و برنامه تا اجرا به گونه‌ای باشد که ساز و کار‌های مناسب خودش را پیدا کرده باشد و مردم ما بدانند اگر یک حرفی زده می‌شود، صرفا یک ایده در ذهن فلان مدیر نیست، تبدیل می‌شود به اقدام و عمل و نتیجه اش را خواهند دید.

سوال: شهر شیراز حرم سوم اهل بیت (ع) این یک ظرفیت بی نظیری را چه برای شهر شیراز و استان فارس و برای ایران بزرگ ما ایجاد می‌کند، چه میزان از این ظرفیت در حوزه فرهنگ استفاده می‌شود و مثلا اگر شاید یک سطح نازل به آن اشاره کرد، به نسبت بزرگ‌های این ظرفیت عظیم بحث حضور زائرین است، شاید عبارت گردشگری زیارت عبارت دقیق و درستی است، زائرین هموطن یا خارج از کشور چه میزان از این ظرفیت استفاده شده و یا دارد استفاده می‌شود و چه چالش‌هایی دارد؟

دژکام: البته شیراز در دوران‌هایی که پیش از این گذشته بر آن، ولو این که حرم مطهر حضرت احمد بن موسی (ع) و برادر‌های عزیز ایشان در شیراز بوده و همه می‌دانستند، اما نقطه کانونی کار گردشگری حرم نبوده و این به عنوان یک آسیب رهبر عظیم شان انقلاب اسلامی هم دو سه بار به آن اشاره فرمودند که می‌خواهند شیراز را یک طور دیگری جلوه دهند، حتی یک بار هم گفتند یک برنامه ریزی حساب شده استعماری بوده است و بیش از صد سال در شیراز سابقه دارد، حالا ریشه هاش را فعلا نیاز نیست که بخواهیم دوباره بگوییم. تصمیم این بوده است، که محوریت حرم را به نوعی تغییر بدهند، در حالی که شیراز تاریخی ما حول حرم شکل گرفته است. این‌ها می‌خواستند این را تغییر دهند، نه این که یک چیزی می‌خواستند از قدیم بوده است، بخواهند واقعیت جلوه دهند، نه خلاف واقع می‌خواستند این کار را انجام دهند، برنامه بود و برنامه ریزی شده بود و برای آن خرج می‌شد. به نظر می‌رسید جا دارد یک برنامه مفصلی را در باب نهضت انقلاب اسلامی در شیراز فقط بخواهیم بگوییم. الحمدالله بچه‌های خود شیراز این را تدوین کردند، صد و هشتاد مدخل دارد این کتاب، در هر مدخلی بحث تفصیلی در مورد یکی از عرصه‌های انقلابی گری شیرازی هاست و شهدایی که دادند و زحمت‌هایی که کشیدند، شیرازی‌ها خودشان با آن نقشه استعماری همراه نبودند و این را در انقلاب اسلامی نشان دادند. شما می‌دانید فارس به مرکزیت شیراز در یازده شهر حکومت نظامی، سه تا شهر شیراز و دو تا شهر اطراف، جهرم و کازرون بود، یعنی سه تا از شهر‌های استان فارس در آن برهه شش ماه حکومت نظامی کشیده بود، یازده شهر که بیشتر حکومت نظامی نشده است، سه تاش در این استان بود، یعنی مردم نشان دادند انقلابی هستند و نشان دادند متدین هستند، تغییر جهت ایجاد شده است، این تغییر جهت ایجاد شده است، این تغییر جهت در سفر مقام معظم رهبری به فارس به اوج خودش رسید یعنی در سفر ایشان که رسما اعلام کردند این جا، سومین حرم اهل بیت است و همه یادمان آمد. حقیقتش من یک داستانی خدمت شما عرض کنم.

محروم آیت الله حائری امام جمعه اسبق شیراز یک موقعی خدمت شان نشسته بودیم، عرض کردیم که آقا فارس و شیراز بعد از انقلاب عقب افتاده، ایشان یک سری تکان دادند و گفتند بله من در یک جا‌هایی احساس کردم، حفظ انقلاب از این که ما بخواهیم مثلا یک چیزی پیشرفته از نوع توسعه که مطرح بود داشته باشیم، مهم ترست و ایثار کردیم. شیرازی‌ها این را به نظرم از مجموعه کشور می‌توانند به نوعی درخواست بکنند که بابا حواس تان باشد ما همه اش به ما هم گفتند که این‌ها کار نمی‌کنند، در حالی که ما خیلی کار می‌کنیم، حالا اگر بیاید نه ما کار می‌کنیم، اما ایثار کردند و نخواستند در رقابت با بعضی از قطب‌های دیگر توسعه کشور مثلا بگویند حالا قسمت ما چالش‌های سنگینی به دنبال داشت، بعد یک جمله‌ای گفتند، به خاطر این جمله را عرض می‌کنم، فرمودند که ما به خاطر امام زمان این کار را کردیم و من مطمئن هستم که امام زمان این را به ما پس خواهد داد. روزی که رهبر معظم انقلاب آمدند شیراز و گفتند این جا سومین حرم اهل بیت (ع) در ایران اسلامی است، بنده به آقای حائری گفتم به نظرم آقا پس داد. خوب از آن روز تا حالا ۱۵ سال بیشتر نمی‌گذرد در حالی که مثلا مشهد حرکتش برای چنین برنامه‌هایی خیلی طولانی‌تر بوده است یا قم که خیلی طولانی‌تر بوده است. اما شیراز به حمدالله شروع کرده است، کارخوبی که تولیت حرم، شهرداری شیراز، استاندار و همه مدیران دنبالش هستند این است که از تجربه‌های آن دو تا حرم مقدس در ایران حسن استفاده کنیم، اگر آن جا اشتباهاتی شده است این جا تکرار نشود. اگر آن جا تجربه خوبی دارند این جا از آن استفاده کنیم، به نظر می‌رسد که این حرکت به حمدالله آغاز شده است، در جلسه‌ای که تولید حرم‌های مطهر داشتند در شیراز از مشهد و قم آمده بودند به آن‌ها گفتم که دراز است مقصد و من نوسفرم. کمک بدهید، در سطح ملی اعتبارات و بودجه‌ها و برنامه ریزی هایی است، که در صندوق توسعه حرم‌ها معمولا ما آخریم، به نظر می رسد سهم شیراز الان ارفاغ شود که بتوانیم که این جا دیگر نوبت آن هاست که دیگر عنایت داشته باشند. امیدواریم این قضیه هم رخ دهد. 

سوال: در فرهنگ دیجیتال و نوع تعامل با نسل جوان و نوجوان و گسترده شدن امکانات فرهنگی در همه شهرستان‌های استان فارس که مجموعی از سرفصل‌ها را اشاره کردم، به عنوان جمع بندی به برخی از این‌ها اشاره داشته باشید و نکته‌ای اگر باقی مانده بفرمایید؟

دژکام: باز هم تشکر می‌کنیم از حوصله شما از صحبت‌های طولانی بنده خسته شدید ولی گوش دادید، در عین حال من به نظرم می‌رسد در روند فعالیت شورای فرهنگی عمومی یک بازنگری شده اخیرا و یک شکل جدیدی از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است، اگر همین چیزی که ابلاغ شده است، یاد بگیریم و همه پایبند به این باشیم که عمل کنیم. پنج تا کمیته است، بحث آموزش و پرورش که فرمودید و جوان‌ها یک کمیته مخصوص به خودش دارد و ویژه روی این کار می‌شود، همین طور که سرفصل‌های دیگر بحث‌های قرآنی و بحث‌های مربوط به هنر و امثال این‌ها، هر کدام کمیته‌هایی مخصوص به خودش دارد، که آن‌ها کمیته کارشناسی هستند و شورای فرهنگ عمومی بدون کارشناسی وارد شور نخواهند شد. 

سوال: در ترکیب اعضایی که حضور پیدا می‌کنند در جلسه گفته می‌شود که بیشتر نگاه شان متمرکز بر مرکزست و در شهرستان خیلی این دغدغه‌هایی که وجود دارد مطرح نمی‌شود؟

دژکام: این مسئله حقی است ولی شکل جدید این را حل کردیم که ما ائمه جمعه که اعضای شورای فرهنگی استان هستند در ذیل دبیرخانه خودشان کار می‌کنند و مسائل فرهنگی شهرستان خودشان را یا اگر چیزی در سطح استانی مدنظرشان است مطرح می‌کنند، این ترکیب جدید و این شکل جدید کار هم توسعه می‌دهد وظایف شورا و حمایت شورای فرهنگ عمومی استان را از شهرستان‌ها و هم از تفکر آن‌ها و کارشناسی آن‌ها حسن استفاده بیشتری می‌شود. این مسیر اگر یاد بگیریم، این را می‌گویم که برای این که خودم داخل این قضیه از خودم هم مطالبه‌ای داشته باشم، این جور نیست که دیگران همیشه بخواهند از ما مطالبه کنند، این را یاد بگیریم حرکت مثبتی خواهیم داشت و آینده خیلی بهتری در زمینه فرهنگ خواهیم داشت.