آیا قبول دارید شما هم تحت تاثیر اخبار جعلی قرار می‌گیرید؟ + فیلم

به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما،چقدر در معرض اخبار جعلی قرار دارید و تحت تاثیر آن قرار می گیرید؟اگر در قبال افکار جعلی سکوت کنید یعنی در تله مارپیچ سکوت قرار گرفته اید.

نظریه مارپیچ سكوت اشاره ای به شكل گیری افكار عمومی در مورد مسائل و موضوعات مهم است. این نظریه، سكوت گروهی را توضیح می دهد كه احساس می كنند نظر و عقیده آنها از نظر تعداد در اقلیت قرار دارد، هرچند ممكن است در واقعیت درست نباشد.

سکوت برای همراهی با افکار عمومی

«مارپیچ سکوت» به این معناست که در خصوص یک موضوع مناقشه انگیز، افراد درباره ی توزیع افکار عمومی حدس هایی می زنند. آن ها سعی می کنند دریابند که آیا در اکثریت قرار دارند یا در اقلیت؛ و سپس می کوشند تعیین کنند که آیا تغییر افکار عمومی در جهت موافقت با آن هاست یا خیر. هم صدایی باعث شکل گیری تصویر همسان از موضوعات و رویدادها می شود و بر مواجهه ی گزینشیِ مخاطبان (که در نظریه ی استحکام عنوان می شود) غلبه می کند.

اگر آن ها احساس کنند در اقلیت قرار دارند یا تغییر افکار عمومی در جهت فاصله گرفتن از آن هاست، ترجیح می دهند سکوت اختیار کنند. هر چقدر اقلیت بیشتر سکوت کنند، مردم احساس می کنند که دیدگاه خاص و متفاوت ارائه نشده است و لذا مارپیچ سکوت تشدید می شود.

الگوی نظریه مارپیچ سکوت

به موازات انتشار و توزیع افکار و عقاید توسط رسانه های جمعی به عنوان عقاید غالب و مسلط، حمایت میان فردی از عقیده ی اقلیت به مرور ضعیف می شود، و لذا تعداد افرادی که آشکارا عقیده ی اقلیت را بیان نمی کنند و یا به عقیده ی اکثریت گرایش پیدا می کنند، روز به روز بیشتر می شود، به گونه ای که مارپیچ سکوت در جامعه شکل می گیرد و یک عقیده به عنوان عقیده ی فراگیر تثبیت می شود.

رسانه های جمعی بر درک و ارزیابی مردم از فضای فکری جامعه اثر می گذارند، زیرا مردم معمولاً نتایج نظرسنجی ها یا مصاحبه های خبری با فعالان سیاسی و اجتماعی را از رسانه ها دریافت می کنند.

در این فرایند، مردم بیشتر به آن چه دیگران به صورت عمومی بیان می کنند، اتکا و اعتماد می کنند تا به آن چه واقعاً فکر می کنند.

نقش رسانه های جمعی مهم است زیرا مرجعی هستند که افراد به آنها نظر دارند تا توزیع افکار عمومی را پیدا کنند. رسانه های جمعی می توانند به سه طریق بر مارپیچ سکوت اثر بگذارند:1. رسانه ها تصورات افراد را راجع به اینکه چه عقایدی مسلط است شکل می دهند2. رسانه ها تصورات مربوط به عقاید رو به افزایش را شکل می دهند3. رسانه ها تصوراتی را شکل می دهند راجع به اینکه شخص چه عقیده ای را می تواند در افکار عمومی ابراز کند بدون اینکه منزوی شود.

سکوت به بهانه اقلیت بودن

براساس این نظریه، تمایل به اظهار نظر توسط افراد، تحت تأثیر تصورات آن ها از فضای عقیده است. چنانچه رسانه ها با توجه به سه ویژگی تراکم، همه جایی بودن و هم صدایی فضای فکری جامعه را در اختیار بگیرند و عقایدی را به عنوان عقاید اکثریت توزیع و منتشر کنند، افراد مخالف و در اقلیت را به خاطر ترس از انزوا وادار به سکوت و کناره گیری می کنند و افکار و عقایدی همسان و مشابه را بر جامعه حاکم می سازند.

مارپیچ سکوت در دنیای مجازی

با تغییرات تکنولوژی که در حال حاضر پیش آمده در فضای مجازی امکان گفتگو و تبادل نظر شکل تازه ای به خود گرفته و امکان اظهار نظر در مورد موضوعات مختلف به سادگی با عضویت در یکی از شبکه های اجتماعی برای همه امکان پذیر است. با توجه به اینکه در این فضا افراد آزادانه می توانند حرف خود را بزنند و هیچ عامل بازدارنده ای وجود ندارد بنابراین به دلیل نبود هیچ کنترل و محدودیتی ترس از بیان عقاید وجود ندارد.

در این حالت شکل گیری افکار عمومی تحت تأثیر این فضا قرار می گیرد و فضای مجازی به عنوان رسانه ای قدرتمند که در اختیار همه هست فرضیات موجود در نظریه مارپیچ سکوت را تاحدودی دستخوش تغییرات می کند.

این نوع نگاه به شكل گیری افكار عمومی مستلزم حضور عوامل و شرایط سیاسی، فرهنگی و رسانه ای خاص است. مهم ترین نكته در پیش بینی كنندگی و قوت تبیین این نظریه انحصار رسانه ای نسبتا طولانی است اگر انحصار رسانه ای شدید برقرار نباشد و حتی اگر این انحصار رسانه ای وجود داشته باشد ولی كوتاه مدت باشد آنچه در نظریه گفته شده است یعنی عدم امكان اظهار نظر اقلیت فكری و سیاسی و بزرگ نمایی غیر واقعی گروه اكثریت رخ نخواهد داد. چرا تبلیغات نظامی و سیاسی در جنگ جهانی دوم خیلی موثر بود؟ دلیل اش این است كه دسترسی به رسانه های دشمنان اندك بود، وقتی هم كه در مواردی این دسترسی به لحاظ فنی امكان پذیر بود افراد از ترس اینكه جاسوس و خائن معرفی شوند به رادیوی دشمن گوش نمی كردند و اگر هم گوش می كردند جرأت نمی كردند آنچه را شنیده اند با دیگران در میان بگذارند. بنابراین باید توجه داشته باشیم كه در چه شرایطی این نظریه می تواند به كار گرفته شود. منبع: سایت تبیان ، زهرا فرآورده