قدرتمند شدن کاربران در عصر رسانه های نوین

شهروندان در دنیای امروز هم مخاطب هستند و هم تولید کننده محتوا البته انتخاب با خودشان است که در مورد چه موضوعی تولید محتوا کنند.

رسانه‏ های نوین سال‏هاست جهان را متحول کرده‏ و تغییرات شگرفی بر سبک زندگی شهروندان گذاشته‏ اند. این رسانه ‏ها دو مسیر متناقض را پیش‏رو مخاطبان قرار داده ‏اند. به طوری که در مسیر نخست رسانه فردی که یک امکان نو پدید بوده و با کمک آن می ‏توان به ساده‌ترین شکل به منبع نامحدودی از محتوا دسترسی داشت در اختیار آن‌ها قرارگرفته شده است.

مخاطبان که تا قبل از رسانه ‏های نوین، فرصت انتخاب کردن محتوا مورد نظر خود از رسانه ‏ها را نداشتند با رسانه فردی می‏ توانند هر محتوای تصویری که می‏ خواهند را در مکان و زمان دلخواه خود به صورت آن‏لاین یا آف‏لاین تماشا کنند و یا هر موسیقی قدیمی و جدید از هر سبکی که به آن علاقمند هستند را در تنهایی خود گوش دهند.

آن‌ها می‏ توانند به سرگرم شدن خودشان فکر کنند و اوقات فراغت‏شان را به شیوه‏ خود بگذرانند. علاوه بر وجه سرگرمی نیز مخاطب با رسانه‏ فردی می‏تواند در مورد موضوعات مورد نیاز خود آگاهی لازم را بدست بیاورد؛ بنابراین می‏توان گفت که مخاطبان در مسیر نخست به صورت کلی در اقیانوسی عمیق و مملو از محتوا تنها تن‌ها غواصی می ‏کنند.

با این همه مخاطب در رسانه فردی با اینکه محدوده انتخاب محتوا برای او گسترده شده است، اما فقط در جایگاه مصرف کننده محتوا بوده و فرصتی برای فعال بودن و کنشگری را ندارد، اما مسیر دومی که رسانه‏ های نوین به ویژه شبکه‏ های اجتماعی در اختیار مخاطبان می‏ گذارند در تناقض با رسانه فردی بوده و مخاطب هوشمند امروزی را می ‏تواند به اهدافش نزدیک کند.

به گونه‏ ای که در این مسیر او می تواند به آسانی نظرات، یادداشت ‏ها، فیلم ‏ها و عکس ‏های خود را منتشر کند و یا گزارش‏ های خبری خود را حتی به صورت زنده و مستقیم به نمایش بگذارد؛ بنابراین مخاطبان در مسیر دوم علاقمندند تا به یک رسانه مستقل تأثیر گذار تبدیل بشوند. با این اوصاف شهروندان در دنیای امروز هم مخاطب هستند و هم تولید کننده محتوا البته انتخاب با خودشان است که در مورد چه موضوعی تولید محتوا کنند.

با این همه دو مسیر مذکور که ارمغان رسانه ‏های نوین هستند بر سبک زندگی نسل هزاره سوم یا همان نسل زِد که به تلفن‏ های هوشمند خود وابسته هستند، تأثیر ویژه ‏ای داشته است. به طوری که این فرصت به آن‌ها داده شده تا از یک طرف به شکلی آزادانه به منابع نامحدودی از محتوا در انواع قالب‏ ها و موضوعات رایج و حتی ممنوعه دسترسی داشته باشند و از سوی دیگر محتوای خلاقانه‏ و حتی هنجارشکن را با تمام امکانات تلفن هوشمند گران‏بها خود تولید کرده و در شبکه‏ های اجتماعی میان دوستان‏شان به اشتراک بگذارند.

از میان انواع رسانه‏ های نوین این نسل به شبکه‏ های اجتماعی تصویر محور مانند اینستاگرام علاقه وافری نشان داده و در آن به تولید محتوا تصویری از سبک زندگی، عقاید و مهارت ‏های خود می ‏پردازد. به گونه ای کیفیت محتوای تولید شده توسط آن‌ها از نظر فنی در مرتبه بالایی قرار دارد، اما به دلیل عدم آموزش کافی و هدایت آنها، در انتخاب موضوع محتوا خود روند مشخصی را ندارند و فقط پیرو چهره‏ های مشهور یا سلبریتی‏ های حاضر در اینستاگرام می ‏باشند.

گفتنی است در این الگوبرداری، تأثیرگذاری چهره ‏های مشهور به عنوان رهبران افکار جدید بر شناخت نسل هزاره سوم یا نسل زد از مسائل اجتماعی و فرهنگی، قابل تأمل است

پژوهشگر:‌مسعود وثوقی