رقابت عربستان و امارات برای سلطه بر جنوب یمن
درگیری میان نیروهای شورای انتقالی جنوب و رئیس جمهور مستعفی و فراری یمن از رقابت شدید میان امارات و عربستان برای سلطه بر جنوب یمن حکایت دارد.
یک روز پس از اینکه مشاور منصور هادی رئیس جمهور مستعفی و فراری یمن از تکمیل اقدامات نهایی برای تشکیل دولت بر اساس توافق ریاض که میان دولت مستعفی و شورای انتقالی جنوب یمن امضا شد خبر داد، رسانه ها از درگیری میان نیروهای دو طرف در استان ابین که 10 کشته و زخمی بر جای گذاشت خبر دادند.
بر اساس گزارش ها در پی این درگیریها شورای انتقالی جنوب مشارکت خود را در رایزنی های توافق ریاض با دولت مستعفی را به حالت تعلیق در آورد.
بر اساس گزارش روسیا الیوم شورای انتقالی جنوب که از حمایت امارات برخوردار است اعلام کرد هیأت مذاکره کننده این شورا پس از حمله نیروهای منصور هادی به پایگاههای خود رسما به عربستان اعلام کرد ریاض را ترک کرده و مسوولیت آتش بس در ابین را رها میکند.
این شورا همچنین به عربستان اعلام کرد هرگز به صورت بی نهایت منتظر تشکیل کابینه جدید نخواهد ماند.
سالم ثابت العولقی عضو هیات رئیسه شورای انتقالی جنوب یمن با اشاره به نقض توافق ریاض و کارشکنی در تشکیل دولت از سوی منصور هادی، در توئیتی نوشت با اینکه این کشور امتیازات بسیاری برای سرعت بخشیدن به توافق ریاض داده اما طرف مقابل فقط به دنبال خریدن زمان و آماده کردن خود برای دوره های بعدی جنگی هستند.
بر اساس توافق ریاض که مرداد ماه گذشته با نظارت عربستان و امارات میان دولت مستعفی یمن و شورای انتقالی جنوب امضا شد قرار بر این بود که دولتی ائتلافی تشکیل شود و 4 وزارتخانه به شورای انتقالی واگذار شود.
اما در گیری های روز دوشنبه نشان داد که این توافق همچون توافق های گذشته شکننده بوده و ره به جایی نخواهد برد.
عربستان و امارات در قالب ائتلاف سعودی، اماراتی در مارس 2015 تحت عنوان عملیات طوفان قاطعیت به یمن لشکر کشی کردند تا بار دیگر منصور هادی رئیس جمهور مستعفی و فراری را به قدرت برسانند.
ائتلاف سعودی و اماراتی مطمئن بودند که ظرف سه هفته قادر خواهند بود صنعا را به تصرف خود در آورده و انصارالله را نابود کنند.
بر اساس تقسیم منافعی که میان این ائتلاف صورت گرفته بود عربستان سعی داشت پس از نابودی انصارالله شمال یمن را تحت سلطه خود قرار دهد و امارات نیز نفوذ خود را در جنوب این کشور بگستراند.
اما با گذشت زمان نه تنها انصارالله نابود نشد بلکه ارتش و کمیته های مردمی یمن موفق شدند با کشاندن جنگ به عمق خاک عربستان و حملات پهبادی و موشکی به تاسیسات نفتی و نظامی این کشور، ائتلاف سعودی را زمینگیر نمایند.
از همینجا بود که اختلافات در ائتلاف سعودی، اماراتی آشکار شد و عربستان بر خلاف تقسیم منافع برای جبران شکست به حوزه نفوذ امارات در جنوب چشم انداخت تا بر شکست خود در سایه نفوذ در جنوب سرپوش بگذارد.
اما این اقدام در حالی بود که امارات با سرمایه گذاری بر روی نیروهای محلی و تسلیح هزاران نفر از مزدوران شبه نظامی و تقویت شورای انتقالی جنوب که به دنبال تجزیه یمن است نیروهای هادی را پیش از این از عدن بیرون رانده بود.
این وضعیت سبب شد تا رقابتی پنهان میان عربستان و امارات در جنوب شکل بگیرد و تبلور این رقابت در درگیری های مزدوران دو طرف در جنوب یمن به نمایش گذاشته شود.
هر چند عربستان بارها به شکل نمایشی دو طرف را به میز مذاکره آورد و با کمک ظاهری امارات توافق هايي به امضا رسید اما اقدامات عربستان و امارات برای تحکیم حضور خود در جنوب به ویژه در جزیره راهبردی سقطری سبب شد تا دوباره درگیری ها از سر گرفته و توافق ها نابود شود.
درگیری های اخیر در ابین نیز یک روز پس از آن آغاز شد که عربستان تجهیزات نظامی جدیدی به جزیره سقطری ارسال کرد تا پایگاه خود را در آنجا تحکیم نماید. آن هم در حالیکه امارات پيش از اين به کمک نیروهای شورای انتقالی، نیروهای وابسته به منصور هادی را از این جزیره اخراج کرده بودند و امارات در آنجا پایگاه نظامی احداث کرده بود.
با تشریح این وضعیت می توان نتیجه گرفت که امکان تقسیم منافع در جنوب یمن بین امارات و عربستان و تشکیل دولت ائتلافی میان منصور هادی و شورای انتقالی جنوب وجود ندارد به ویژه اینکه شورای انتقالی به عنوان اعلام خود مختاری بوده و از حمایت امارات برخوردار است و بنابراین در چنین وضعیتی جایی برای نیروهای منصور هادی و نفوذ عربستان وجود نخواهد داشت.
از سویی با شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و راهیابی جوبایدن به کاخ سفید این امکان وجود دارد که رویکرد آمریکا در حمایت از عربستان در یمن تغییر کند و ریاض مجبور به پایان دادن به جنگ شود در چنین شرایطی عربستان که هیچ دستاوردی از تجاوز نظامی به یمن نداشته چاره ای جز این ندارد تا در جنوب این کشور به دنبال نفوذ باشد.
این وضعیت البته نامشروع بودن لشکر کشی ائتلاف سعودی اماراتی به یمن را نیز به نمایش می گذارد.
-----------------------------------------------------------
رضا محمد مراد