پخش زنده
امروز: -
در گفتگو با روزنامه آلماني راینیشه پست
انتقاد وزير خارجه آلمان از ترکيب شوراي امنيت
وزير خارجه آلمان: ایجاد رکود در بسیاری از مسائل ضروری و نیز در ارتباط با مناقشات بزرگ ناظر بر این مدعاست که دیگر نمی‌توان با این ترکیب شوراي امنيت ادامه داد.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما به نقل از پایگاه اینترنتی وزارت خارجه آلمان، هایکو ماس در گفتگوی اختصاصی با کریستینا دونتس و هولگر موله، خبرنگاران روزنامه «راینیشه پست» آلمان گفت: اروپا در مورد آنچه که به امنیتش مربوط می‌شود باید خود را در آینده، مقتدرتر ببیند.
خبرنگار این روزنامه چاپ آلمان به عنوان نخستین سئوال از او پرسید: آقای ماس! (ما) مدام با مناقشه با روسیه و چین و راهکار‌های اندک برای حل بحران‌ها و مناقشات بزرگ و نیز اعمال حصر‌ها و تحریم‌های بسیار مواجهیم. با توجه به آنکه تنها سه روز دیگر از ریاست نوبتی و یکماهه آلمان بر شورای امنیت سازمان ملل باقی است، بفرمایید اصلا عضویت دائم آلمان در شورای امنیت را خواستی مطلوب ارزیابی می‌کنید؟
هایکو ماس در پاسخ گفت: با عضویت دائم در شورای امنیت می‌توان بر مناسبات قدرت در این شورا و به واسطه آن بر جهان تاثیرگذار بود. آلمان، برزیل، ژاپن و هند به عنوان «گروه ۴» از مدت‌ها پیش، اصلاحات در شورای امنیت را خواستارند. زیرا ترکیب این شورا با واقعیات سال ۱۹۴۵ میلادی؛ یعنی زمانی که سازمان ملل تاسیس شد، همخوانی دارد؛ بنابراین نظم جهانی، زمانی آشکارا شکل و قالب بهتری از خود می‌گیرد که سایر کشور‌ها نیز به طور دائم و همیشگی در این کمیسیون (شورایی) مشارکت داشته باشند. مساله امروز نیز همین است. بر همین اساس است که دولت فدرال آلمان از دستیابی به این هدفش که همانا تصاحب یک کرسی دائم برای آلمان در شورای امنیت سازمان ملل است و حتی در «پیمان ائتلافی» (تشکیل دهنده دولت آلمان) نیز بر آن تاکید شده است، دست نخواهد کشید؛ هرچند که طی سال‌های گذشته، شاهد پیشرفت‌های اندکی در زمینه اعمال اصلاحات در این شورا بوده ایم. ایجاد وقفه و رکود در بسیاری از مسائل ضروری و جدی و نیز در ارتباط با مناقشات بزرگ که به طور دائم در حال تجربه کردنشان هستیم، ناظر بر این مدعاست که بر اساس ارزیابی و برآورد ما، دیگر نمی‌توان با این ترکیب ادامه داد.
هایکو ماس در پاسخ گفت: با عضویت دائم در شورای امنیت می‌توان بر مناسبات قدرت در این شورا و به واسطه آن بر جهان تاثیرگذار بود. آلمان، برزیل، ژاپن و هند به عنوان «گروه ۴» از مدت‌ها پیش، اصلاحات در شورای امنیت را خواستارند. زیرا ترکیب این شورا با واقعیات سال ۱۹۴۵ میلادی؛ یعنی زمانی که سازمان ملل تاسیس شد، همخوانی دارد؛ بنابراین نظم جهانی، زمانی آشکارا شکل و قالب بهتری از خود می‌گیرد که سایر کشور‌ها نیز به طور دائم و همیشگی در این کمیسیون (شورایی) مشارکت داشته باشند. مساله امروز نیز همین است. بر همین اساس است که دولت فدرال آلمان از دستیابی به این هدفش که همانا تصاحب یک کرسی دائم برای آلمان در شورای امنیت سازمان ملل است و حتی در «پیمان ائتلافی» (تشکیل دهنده دولت آلمان) نیز بر آن تاکید شده است، دست نخواهد کشید؛ هرچند که طی سال‌های گذشته، شاهد پیشرفت‌های اندکی در زمینه اعمال اصلاحات در این شورا بوده ایم. ایجاد وقفه و رکود در بسیاری از مسائل ضروری و جدی و نیز در ارتباط با مناقشات بزرگ که به طور دائم در حال تجربه کردنشان هستیم، ناظر بر این مدعاست که بر اساس ارزیابی و برآورد ما، دیگر نمی‌توان با این ترکیب ادامه داد.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا آلمان حاضر است آفریقا را در رقابت بر سر تصاحب کرسی دائم شورا پیشقدم و پیشتاز کند، گفت: چهار کشور، شامل آلمان که «گروه ۴» را شکل داده اند و به علت اهمیت جهانی شان، هرکدام برای تصاحب کرسی دائم تلاش می‌کنند، همراه با آفریقا در این زمینه فعالند. از این رو مساله این نیست که چه کسی، نخست، این کرسی را از آن خود می‌کند بلکه موضوع آن است که این ورود باید در قالب یک بسته و با حضور همه حاصل شود.
او در پاسخ به این سئوال که به نظر شما آیا شورای امنیت سازمان ملل که باید حافظ نظم جهانی باشد، یک شورای قدرتمند یا مستاصل و درمانده است، گفت: هر دو آن، درست است چون این شورا همچون گذشته، همانی است که ما به کمک آن می‌توانستیم به جنگ‌های بزرگ زمانه خود پایان دهیم. اما در عین حال با این قالب شورا دیگر نمی‌توان موفق بود. چون محدودیت‌ها و حصر‌های دائمی وجود دارند. ما چهار ماه، زمان صرف کردیم تا در شورای امنیت، قطعنامه مربوط به عالم گیری کرونا را به تصویب رسانیم؛ موضوعی که تمامی کشور‌های کره زمین با آن درگیرند. با این حال من همچنان به این شورا ایمان دارم. شورای امنیت، محل درستی است که نه تنها در آن به مناقشات و بحران‌ها پایان داده شود بلکه از وقوع آن‌ها نیز جلوگیری شود. لازم است شورای امنیت سازمان ملل، در آینده، پیشگیرانه‌تر عمل کند و این طور نباشد که زمانی که اولین کشته‌ها حاصل شدند، تازه (از خواب) بیدار شود و اصطلاحا به روی صحنه (عمل) بیاید.
خبرنگاران این روزنامه چاپ آلمان در ادامه از ماس پرسیدند: با توجه به آنکه آلمان، چهارمین صادرکننده تسلیحات نظامی در سراسر جهان است بفرمایید چرا دولت فدرال آلمان، تحویل سلاح به ترکیه را که در جنگ‌های سوریه و لیبی، مداخله می‌کند، به طور کامل متوقف نمی‌کند؟ هایکو ماس گفت: ترکیه، دیگر، هیچ سلاحی از آلمان نمی‌گیرد که در جنگ سوریه بتواند از آن‌ها استفاده کند. آنچه به این کشور تحویل می‌دهیم تنها اقلام دریانوردی است. در اینحال خبرنگاران روزنامه «راینیشه پست» پرسیدند: یعنی منظورتان از اقلام دریانوردی، «زیردریایی» است که ماس در پاسخ گفت: ترکیه یکی از متحدان سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است. دولت ترکیه در این ائتلاف، هزینه‌هایی را متقبل شده است که از طریق اتحاد (ناتو) مورد حمایت قرار می‌گیرد. آنچه ترکیه در جنگ سوریه انجام می‌دهد، برای ما قابل پذیرش نیست. به همین علت است که ما درخواست‌ها و سفارش‌های بسیاری را از ترکیه در زمینه صدور اقلام تسلیحاتی و نظامی ساخت آلمان به ترکیه، متوقف کردیم. این کار در واقع یک اقدام مهم در برابر یک متحد ناتو به شمار می‌رود.
این روزنامه در سئوالی دیگر پرسید: روسیه از خلیفه حفتر در لیبی و همین طور از بشار اسد در سوریه حمایت می‌کند با این اوصاف آیا به نظر شما روسیه، یک شریک است، یا رقیب یا دشمن؟ او پاسخ داد: روسیه کنترل آنچه را که خود پذیرفته است، در دست دارد. در حال حاضر، ارتباط با این کشور در بسیاری از پرونده‌ها و زمینه‌ها دشوار است. اما ما این را هم می‌دانیم که برای حل مناقشاتی نظیر سوریه، لیبی و اوکراین به وجود روسیه نیاز داریم؛ بنابراین نمی‌شود علیه روسیه وارد شد بلکه باید با روسیه حرکت کرد. آلمان، یک نقش میانجی گرانه را در مورد مساله لیبی پذیرفته است و به همراه فرانسه در ارتباط با مساله اوکراین هم میانجی گری می‌کند. اما با این حال روسیه باید سهم مشارکت خود را بپردازد؛ چیزی که در مورد اوکراین، بسیار کند و آهسته در حال رخ دادن است.
«راینیشه پست» پرسید: به عنوان وزیر خارجه آلمان، آیا همچنان این تصور و ذهنیت را دارید که چنانچه با سرگئی لاوروف، همتای روس خود مذاکره کنید، دسترسی به صلح امکانپذیر باشد؟ هایکو ماس گفت: لاوروف، وزیرخارجه ای، بسیار باتجربه است. هرچند در مذاکرات، او بسیار جانبدارانه از منافع فدراسیون روسیه دفاع و آن‌ها را نمایندگی می‌کند، اما به نظرم با او می‌توان همواره در مورد دستیابی به راهکار‌ها فکر کرد.
او در واکنش به این سئوال که به نظر شما اگر روسیه، بار دیگر در گروه «جی هشت» پذیرفته شود، اقدام خوبی خواهد بود، گفت: علت طرد روسیه از این گروه، الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه و مداخله روسیه در منطقه شرق اوکراین (در دو استان لوهانسک و دونتسک) بود. از این رو تا زمانی که هیچ راه حلی برای آنجا در نظر گرفته نشود، من هم هیچ شانسی (برای پذیرش دوباره روسیه در این گروه) متصور نیستم.
وی در پاسخ به این سئوال که نظرتان در مورد اینکه اگر دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا همچنان بخواهد روسیه و دیگر کشور‌ها را به اجلاس سران «گروه هفت» دعوت کند، چیست، گفت: برای بازگشایی این در‌ها روسیه، خودش می‌تواند بزرگترین نقش را داشته باشد. چون «گروه هفت» و «گروه ۲۰»، دو قالب توافق شده عقلایی هستند؛ بنابراین ما دیگر به «گروه ۱۱» یا «گروه ۱۲» نیاز نداریم.
هایکو ماس در پاسخ به این سئوال که آیا شما دیگر از پیگیری مساله اوکراین، منصرف شده اید، گفت: خیر. ما همچنان برای دستیابی به یک راه حل در شرق اوکراین و اجرای توافقنامه مینسک در قالب گروه (چهارجانبه) «نرماندی» مشغول به کاریم. ما تعلق شبه جزیره کریمه به خاک اوکراین را به فراموشی نمی‌سپاریم. در واقع ما نمی‌توانیم با بی اعتنایی و بی تفاوتی نظاره گر این مساله باشیم که در قرن بیست و یکم، در اروپا مرز‌ها این قدر سهل و ساده، جابه جا شوند. ما از طرف خود، هیچ پیام و سیگنالی به مسکو ارسال نکرده ایم که متضمن این شعار باشد که: اگر اوضاع شرق اوکراین، رو به راه شود، پس وضعیت کریمه نیز رو به راه خواهد شد.
این روزنامه سئوال کرد: رئیس جمهور ترامپ به ویژه به آلمان‌ها این طور القا می‌کند که آن‌ها دیگر مهم نیستند. به نظر شما این رابطه (دو سوی آتلانتیکی) باید ترمیم شود؟ وزیر خارجه آلمان گفت: آمریکا مهمترین شریک خارج از اروپای ماست. (از منظر ما) آمریکا چیزی بیش از دفتر کار بیضوی کاخ سفید است. بر همین اساس می‌کوشیم مناسبات آتلانتیکی را به رغم تمامی اختلاف نظر‌ها در آینده نیز استمرار بخشیم. اینکه ارتباطات (ما با آمریکایی ها) سخت‌تر شده و کاخ سفید، بدون صحبت و مشورت با شرکای اروپایی اش، تصمیماتی می‌گیرد، این‌ها را دیگر می‌دانیم. اما ما همچنان در آینده نیز به آمریکا نیاز داریم.
او در واکنش به این سئوال که فکر می‌کنید در آمریکای پساترامپ، بار دیگر امکان صلح و دوستی میان اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در سازمان ناتو می‌تواند برقرار شود، گفت: کسی که اکنون در اروپا به وجود یک تحول در کاخ سفید قائل است، او باید خود را آماده این مساله کند که حتی انجام این مورد نیز کار سهل و ساده‌ای نیست. چون سیاست خارجی و سیاست امنیتی آمریکا تنها از زمان روی کار آمدن ترامپ، تغییر نکرده است. در واقع آن نقش «پلیس جهانی» را که تاکنون آمریکا مطالبه می‌کرد، دیگر نمی‌خواهد در این ابعاد تاکنون شناخته شده‌ای (که این نقش را ایفا می‌کرد) آن را برای خود پذیرا شود. در نتیجه اروپا در مورد آنچه که به امنیتش مربوط می‌شود باید خود را در آینده، مقتدرتر ببیند.
کریستینا دونتس و هولگر موله، خبرنگاران روزنامه «راینیشه پست» آلمان به عنوان آخرین سئوال از وزیر خارجه آلمان پرسیدند: حزب شما یعنی حزب سوسیال دموکرات در مورد مشارکت هسته‌ای سازمان ناتو، یا مردد است یا مخالف. آیا حزب سوسیال دموکرات در سال انتخاباتی آینده (در آلمان) به این بحث می‌پردازد؟ ماس در پاسخ گفت: حزب ما الان هم در این زمینه بحث می‌کند. مساله این مشارکت هسته ای، تعهد بین المللی آلمان است. البته این مساله به امنیت اروپا نیز مربوط است؛ به ویژه از ناحیه همسایگان شرقی ما در اروپا که اینقدر که از روسیه، احساس تهدید می‌کنند از غرب یا جنوب اروپا نمی‌کنند؛ بنابراین نظر من آن است کسی که می‌خواهد بخش قابل اعتمادی از یک معماری امنیتی اروپایی باشد باید مشارکت هسته‌ای خود را نیز حفظ کند.
او در پاسخ به این سئوال که به نظر شما آیا شورای امنیت سازمان ملل که باید حافظ نظم جهانی باشد، یک شورای قدرتمند یا مستاصل و درمانده است، گفت: هر دو آن، درست است چون این شورا همچون گذشته، همانی است که ما به کمک آن می‌توانستیم به جنگ‌های بزرگ زمانه خود پایان دهیم. اما در عین حال با این قالب شورا دیگر نمی‌توان موفق بود. چون محدودیت‌ها و حصر‌های دائمی وجود دارند. ما چهار ماه، زمان صرف کردیم تا در شورای امنیت، قطعنامه مربوط به عالم گیری کرونا را به تصویب رسانیم؛ موضوعی که تمامی کشور‌های کره زمین با آن درگیرند. با این حال من همچنان به این شورا ایمان دارم. شورای امنیت، محل درستی است که نه تنها در آن به مناقشات و بحران‌ها پایان داده شود بلکه از وقوع آن‌ها نیز جلوگیری شود. لازم است شورای امنیت سازمان ملل، در آینده، پیشگیرانه‌تر عمل کند و این طور نباشد که زمانی که اولین کشته‌ها حاصل شدند، تازه (از خواب) بیدار شود و اصطلاحا به روی صحنه (عمل) بیاید.
خبرنگاران این روزنامه چاپ آلمان در ادامه از ماس پرسیدند: با توجه به آنکه آلمان، چهارمین صادرکننده تسلیحات نظامی در سراسر جهان است بفرمایید چرا دولت فدرال آلمان، تحویل سلاح به ترکیه را که در جنگ‌های سوریه و لیبی، مداخله می‌کند، به طور کامل متوقف نمی‌کند؟ هایکو ماس گفت: ترکیه، دیگر، هیچ سلاحی از آلمان نمی‌گیرد که در جنگ سوریه بتواند از آن‌ها استفاده کند. آنچه به این کشور تحویل می‌دهیم تنها اقلام دریانوردی است. در اینحال خبرنگاران روزنامه «راینیشه پست» پرسیدند: یعنی منظورتان از اقلام دریانوردی، «زیردریایی» است که ماس در پاسخ گفت: ترکیه یکی از متحدان سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است. دولت ترکیه در این ائتلاف، هزینه‌هایی را متقبل شده است که از طریق اتحاد (ناتو) مورد حمایت قرار می‌گیرد. آنچه ترکیه در جنگ سوریه انجام می‌دهد، برای ما قابل پذیرش نیست. به همین علت است که ما درخواست‌ها و سفارش‌های بسیاری را از ترکیه در زمینه صدور اقلام تسلیحاتی و نظامی ساخت آلمان به ترکیه، متوقف کردیم. این کار در واقع یک اقدام مهم در برابر یک متحد ناتو به شمار می‌رود.
این روزنامه در سئوالی دیگر پرسید: روسیه از خلیفه حفتر در لیبی و همین طور از بشار اسد در سوریه حمایت می‌کند با این اوصاف آیا به نظر شما روسیه، یک شریک است، یا رقیب یا دشمن؟ او پاسخ داد: روسیه کنترل آنچه را که خود پذیرفته است، در دست دارد. در حال حاضر، ارتباط با این کشور در بسیاری از پرونده‌ها و زمینه‌ها دشوار است. اما ما این را هم می‌دانیم که برای حل مناقشاتی نظیر سوریه، لیبی و اوکراین به وجود روسیه نیاز داریم؛ بنابراین نمی‌شود علیه روسیه وارد شد بلکه باید با روسیه حرکت کرد. آلمان، یک نقش میانجی گرانه را در مورد مساله لیبی پذیرفته است و به همراه فرانسه در ارتباط با مساله اوکراین هم میانجی گری می‌کند. اما با این حال روسیه باید سهم مشارکت خود را بپردازد؛ چیزی که در مورد اوکراین، بسیار کند و آهسته در حال رخ دادن است.
«راینیشه پست» پرسید: به عنوان وزیر خارجه آلمان، آیا همچنان این تصور و ذهنیت را دارید که چنانچه با سرگئی لاوروف، همتای روس خود مذاکره کنید، دسترسی به صلح امکانپذیر باشد؟ هایکو ماس گفت: لاوروف، وزیرخارجه ای، بسیار باتجربه است. هرچند در مذاکرات، او بسیار جانبدارانه از منافع فدراسیون روسیه دفاع و آن‌ها را نمایندگی می‌کند، اما به نظرم با او می‌توان همواره در مورد دستیابی به راهکار‌ها فکر کرد.
او در واکنش به این سئوال که به نظر شما اگر روسیه، بار دیگر در گروه «جی هشت» پذیرفته شود، اقدام خوبی خواهد بود، گفت: علت طرد روسیه از این گروه، الحاق شبه جزیره کریمه به خاک روسیه و مداخله روسیه در منطقه شرق اوکراین (در دو استان لوهانسک و دونتسک) بود. از این رو تا زمانی که هیچ راه حلی برای آنجا در نظر گرفته نشود، من هم هیچ شانسی (برای پذیرش دوباره روسیه در این گروه) متصور نیستم.
وی در پاسخ به این سئوال که نظرتان در مورد اینکه اگر دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا همچنان بخواهد روسیه و دیگر کشور‌ها را به اجلاس سران «گروه هفت» دعوت کند، چیست، گفت: برای بازگشایی این در‌ها روسیه، خودش می‌تواند بزرگترین نقش را داشته باشد. چون «گروه هفت» و «گروه ۲۰»، دو قالب توافق شده عقلایی هستند؛ بنابراین ما دیگر به «گروه ۱۱» یا «گروه ۱۲» نیاز نداریم.
هایکو ماس در پاسخ به این سئوال که آیا شما دیگر از پیگیری مساله اوکراین، منصرف شده اید، گفت: خیر. ما همچنان برای دستیابی به یک راه حل در شرق اوکراین و اجرای توافقنامه مینسک در قالب گروه (چهارجانبه) «نرماندی» مشغول به کاریم. ما تعلق شبه جزیره کریمه به خاک اوکراین را به فراموشی نمی‌سپاریم. در واقع ما نمی‌توانیم با بی اعتنایی و بی تفاوتی نظاره گر این مساله باشیم که در قرن بیست و یکم، در اروپا مرز‌ها این قدر سهل و ساده، جابه جا شوند. ما از طرف خود، هیچ پیام و سیگنالی به مسکو ارسال نکرده ایم که متضمن این شعار باشد که: اگر اوضاع شرق اوکراین، رو به راه شود، پس وضعیت کریمه نیز رو به راه خواهد شد.
این روزنامه سئوال کرد: رئیس جمهور ترامپ به ویژه به آلمان‌ها این طور القا می‌کند که آن‌ها دیگر مهم نیستند. به نظر شما این رابطه (دو سوی آتلانتیکی) باید ترمیم شود؟ وزیر خارجه آلمان گفت: آمریکا مهمترین شریک خارج از اروپای ماست. (از منظر ما) آمریکا چیزی بیش از دفتر کار بیضوی کاخ سفید است. بر همین اساس می‌کوشیم مناسبات آتلانتیکی را به رغم تمامی اختلاف نظر‌ها در آینده نیز استمرار بخشیم. اینکه ارتباطات (ما با آمریکایی ها) سخت‌تر شده و کاخ سفید، بدون صحبت و مشورت با شرکای اروپایی اش، تصمیماتی می‌گیرد، این‌ها را دیگر می‌دانیم. اما ما همچنان در آینده نیز به آمریکا نیاز داریم.
او در واکنش به این سئوال که فکر می‌کنید در آمریکای پساترامپ، بار دیگر امکان صلح و دوستی میان اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در سازمان ناتو می‌تواند برقرار شود، گفت: کسی که اکنون در اروپا به وجود یک تحول در کاخ سفید قائل است، او باید خود را آماده این مساله کند که حتی انجام این مورد نیز کار سهل و ساده‌ای نیست. چون سیاست خارجی و سیاست امنیتی آمریکا تنها از زمان روی کار آمدن ترامپ، تغییر نکرده است. در واقع آن نقش «پلیس جهانی» را که تاکنون آمریکا مطالبه می‌کرد، دیگر نمی‌خواهد در این ابعاد تاکنون شناخته شده‌ای (که این نقش را ایفا می‌کرد) آن را برای خود پذیرا شود. در نتیجه اروپا در مورد آنچه که به امنیتش مربوط می‌شود باید خود را در آینده، مقتدرتر ببیند.
کریستینا دونتس و هولگر موله، خبرنگاران روزنامه «راینیشه پست» آلمان به عنوان آخرین سئوال از وزیر خارجه آلمان پرسیدند: حزب شما یعنی حزب سوسیال دموکرات در مورد مشارکت هسته‌ای سازمان ناتو، یا مردد است یا مخالف. آیا حزب سوسیال دموکرات در سال انتخاباتی آینده (در آلمان) به این بحث می‌پردازد؟ ماس در پاسخ گفت: حزب ما الان هم در این زمینه بحث می‌کند. مساله این مشارکت هسته ای، تعهد بین المللی آلمان است. البته این مساله به امنیت اروپا نیز مربوط است؛ به ویژه از ناحیه همسایگان شرقی ما در اروپا که اینقدر که از روسیه، احساس تهدید می‌کنند از غرب یا جنوب اروپا نمی‌کنند؛ بنابراین نظر من آن است کسی که می‌خواهد بخش قابل اعتمادی از یک معماری امنیتی اروپایی باشد باید مشارکت هسته‌ای خود را نیز حفظ کند.
نظر شما