پخش زنده
امروز: -
مشروح اظهارات شیخ نعیم قاسم
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ معاون دبیر کل حزب الله لبنان با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها تاکنون مانع آغاز تلاش‌ها برای رسیدن به راه حل سیاسی در سوریه شده اند؛ تاکید کرد اقدام اخیر رژیم صهیونیستی در ارسال دو پهپاد به حریم هوایی لبنان تجاوز به این کشور تلقی می‌شود و حزب الله نمی‌تواند به این اتفاق کم توجه باشد در نتیجه واکنش این حزب متناسب با سطح اتفاقی خواهد بود؛ که رخ داده است.
شیخ نعیم قاسم که در گفتگویی اختصاصی با شبکه تلویزیونی روسیا الیوم سخن می‌گفت، تصریح کرد، بر اساس این رویکرد دبیر کل حزب الله لبنان موضع حزب را به وضوح بیان کرده است، خواسته ما این است که واکنش ما غافلگیرکننده و مناسب با اقدام انجام شده باشد در نتیجه شایسته نیست در این زمینه به توضیح و تفصیل بپردازیم، در روز‌های آینده این مسائل روشن خواهد شد.
ترجمه کامل این گفتگو که پس از مقدمه‌ای در معرفی شیخ نعیم قاسم انجام شد، به شرح زیر است
مجری روسیا الیوم: می‌خواهیم آغاز سخنانمان درباره اتفاق مهم اخیر باشد یعنی موضوع سقوط پهپاد‌های اسرائیلی در منطقه ضاحیه بیروت، شاهد بودیم ساعاتی پس از این حادثه مقاومت لبنان با انتشار بیانیه‌ای اظهار داشت، پس از تحقیقاتی که از لاشه‌های هواپیما‌های ساقط شده انجام شد، مشخص شده است پهپاد اول حاوی ماده منفجره سی ۴ بود، با این حساب، بر اساس اظهارات سید حسن نصرالله، ماهیت موضوع، سقوط دو پهپاد انتحاری است، آیا حزب الله توانست اهداف این دو پهپاد را شناسایی کند؟
شیخ نعیم قاسم: آنچه روشن است اینکه ما با حادثه‌ای مواجه هستیم که تجاوزگری تلقی می‌شود، دو پهپاد که یکی حاوی مواد منفجره بود، دومی هم به صورت مستقیم به هدفی برخورد کرد و منفجر شد، در نتیجه بی توجه به اینکه هدف در این اتفاق چه بود، تعامل ما با این قضیه بر این اساس است که این کار تجاوز به شمار می‌آید. با این برداشت، بیانیه دبیر کل حزب الله- که خدایش محفوظ دارد- بیانی شفاف و واضح از موضع حزب الله است، ما نمی‌توانیم به این موضوع کم توجه باشیم چنانچه نمی‌توانیم با آن به عنوان اتفاقی گذرا برخورد کنیم. در نتیجه واکنش ما منطبق با همان شرح و بسطی است که در بیانیه دبیر کل حزب الله آمده است، معمولا ما درباره تدابیری که اندیشیده می‌شود چندان سخن نمی‌گوییم چنانچه درباره شرایط‌های زمانی این اتفاق، توضیح زیادی نمی‌دهیم، آنچه ایشان فرمودند واضح بود و نیازی به تفسیر و تفصیل نیست.
مجری: از جمله چیز‌هایی که جناب سید (سید حسن نصرالله) در سخنانش اظهار داشتند این بود که واکنش در داخل لبنان خواهد بود، آیا این سخن می‌تواند دلیلی بر صحت فرضیه‌ای باشد که اخیرا شایع شده و در آن آمده است، دو پهپاد از داخل لبنان بپاخاسته اند نه اراضی اشغالی؟
شیخ نعیم قاسم: من شرح این گفتار را به اقدامی موکول می‌کنم که انجام خواهد شد، ما در پی آن نیستیم تا با شرح و بسط این موضوع، به گونه‌ای رفتار کنیم که به سود اسرائیل باشد، یعنی اسرائیل در حالت بیدارباش و احتیاط قرار بگیرد، خواسته ما این است که ضربه ما غافلگیر کننده و مناسب با سطح اتفاقی باشد که رخ داده است، در نتیجه مصلحت نیست در پی شرح و تفصیل آنچه باشیم که قرار است اتفاق بیفتد. این موضوع در روز‌های آینده روشن خواهد شد.
مجری: اسرائیل معمولا در حال بیدارباش است، امروز هم در مناطق مرزی با لبنان محدودیت‌هایی را برای خودرو‌های شخصی برقرار کرده است، این تدابیر نشان می‌دهد تل آویو خود را برای جنگ آماده کرد، آیا حزب الله هم برای جنگ با اسرائیل آمادگی دارد؟
شیخ نعیم قاسم: بعید می‌دانم شرایط و فضا جنگی باشد، بلکه شرایط متناسب با پاسخ به تجاوزگری است، در چنین شرایطی تمامی مسائل هم به وقت خود تدبیر می‌شود، تعامل ما با این حادثه بر این اساس نیست که ما را به جنگ تهدید کردند تا ما در مقابل پاسخ ندهیم. ما این منطق را نمی‌پذیریم، ما با تجاوز مواجه شده و پیش از این گفته ایم به هر نوع تجاوز پاسخ می‌دهیم، الان هم این واکنش اتفاق خواهد افتاد. اما محدوده پاسخ در حدی است که اسرائیل به گمان خود نتواند معادلات جدیدی را تحمیل نماید، اتفاقات اخیر باید در سطحی که شایسته است بماند.
مجری: بامداد روز بعد از آن حادثه، اسرائیل باز هم در اقدامی ماجراجویانه پایگاه‌های جبهه خلق (جبهه خلق برای آزادی فلسطین) را در اراضی لبنان هدف قرار داد.
شیخ نعیم قاسم: در هر حال ما ایده‌هایی داریم که در روز‌های آینده نتیجه آن مشخص خواهد شد.
مجری: تعبیر شما از موضع دولت لبنان یا موضع مسئولان کشور چیست؟ آیا با این نظر میشل عون، رئیس جمهوری، که گفتند اقدام اسرائیل به منزله اعلان جنگ است موافقید؟
شیخ نعیم قاسم: رئیس جمهوری این موضوع را دقیق توصیف کرده اند، اقدامی که صور ت پذیرفت جنگ طلبانه بود در نتیجه لبنان نمی‌تواند در برابر این اقدام سکوت پیشه کند. طبیعی است لبنان در سطحی رسمی تصمیم بگیرد که شکوائیه‌ای را به شورای امنیت تحویل دهد، این در ضمن کار‌هایی است که دولت می‌تواند انجام دهد و حق دولت است که علنا اعلام کند در برابر اقدام انجام شده قرار دارد و اسرائیل را مسئول این اتفاق می‌داند. این موضع، مناسب است و بیش از این از دولت انتظار نمی‌رفت. ما تدابیر دولت را تدابیری درست می‌دانیم.
مجری: با توجه به تحربیاتی که از رفتار سازمان ملل متحد و شورای امنیت وجود دارد و این نهاد‌ها همواره وتوی آمریکا را در برابر خود دارند، آیا می‌توان به چنین تدابیری (موضع دولت لبنان برای طرح شکایت) دل بست؟
شیخ نعیم قاسم: ما درباره موضع دولت سخن گفتیم و سخن ما درباره دل در گرو این موضع داشتن نیست، موضع دولت لبنان موضع درستی است، موضع ریاست جمهوری، درست بوده است، اما اینکه آیا امید داریم که شورای امنیت سازمان ملل متحد تدابیری را علیه اسرائیل اتخاذ کند از مسائلی است که در محاسبات ما و محاسبات دیگران جایی ندارد. به طور کلی ما با یک اتفاق بزرگ مواجه شدیم و لازم است طرف‌های مختلف مواضع مناسبی اتخاذ کنند، به همین منظور است که موضع رئیس جمهور و دولت لبنان موضعی مناسب خوانده می‌شود. اما اندیشیدن تدابیر جهت پاسخ به این اقدام، موضوع دیگری است که ما درباره آن تصمیم خواهیم گرفت.
مجری: همچنین در مواضع برخی از مقامات، چون جمال جراح، وزیر اطلاع رسانی لبنان، آمده است که لبنان در شرایطی قرار ندارد که بتواند پیامد‌های تجاوز دیگری را تحمل کند، وی افزود، آنچه برای حزب الله مهم است اینکه خارج از چارچوب دفاعی کشور باشد، مقصود چیست؟ آیا او حزب الله را به فرار از راهبرد دفاعی کشور متهم کرده است؟
شیخ نعیم قاسم: در حال حاضر موضوعی در کشور مطرح نیست که ما خواسته باشیم از آن فرار کنیم. وقتی راهبرد دفاعی یا هر چیز دیگری مطرح شود ما نیز به وضوح موضع و عقیده خود را بیان می‌کنیم، ما سعی نمی‌کنیم خود را پشت چیزی مخفی کنیم، چنانچه در پی آن نیستیم تا به هر اظهار نظر و تحلیلی پاسخ دهیم، مواضع ما واضح است، ما با مقاومت همراهیم، ما با مثلث ارتش، ملت و مقاومت همراهیم، حامی ایده مقابله با تجاوز اسرائیل هستیم، با مواضع ثابتی همراه هستیم که می‌گوید لبنان نباید از سیاست‌های عدوانی اسرائیل آسیب ببیند، در نتیجه در پی آن نیستیم که هر اظهار نظری را بررسی و به آن پاسخ بدهیم. اظهار نظر‌ها مشخص است و این حق هر انسانی است که عقایدش را بیان کند. آنچه برای ما مهم است عمل و نتیجه عمل است.
مجری: یکی از موضوعات تقریبا مرتبط به مبحث ما، اظهار نظر‌های اخیر درباره میانجی شدن آمریکا برای تعیین مرز میان لبنان و اسرائیل است، نگرش حزب الله به این میانجیگری چگونه است؟
شیخ نعیم قاسم: روسای سه گانه (رئیس جمهور، نخست وزیر و رئیس پارلمان) در اندیشه بازپس گیری مرز‌های خشکی و تعیین مرز‌های دریایی هستند. به نگاه ما کارشان، به ویژه پیگیری‌هایی که جناب آقای نبیه بری داشتند، قابل قبول است و ما نتایجش را می‌پذیریم، آنان بر این باورند که وساطت آمریکا بر اساس یک برنامه کاری مورد قبول است، در نتیجه ما با تصمیمات آنان و بر این اساس که از مقامات کشورند با نتایجی که تصمیماتشان به دنبال خواهد داشت همراه هستیم.
مجری: آیا می‌توان به نیت‌های آمریکا اعتماد کرد؟
شیخ نعیم قاسم: من درباره نیت‌های آمریکا سخن نمی‌گویم، سخن من درباره عملکرد لبنان است، فارغ از اینکه نیت‌های آمریکا چه باشد، آنچه مهم است اینکه اگر قرار است گفتگویی انجام شود گفتگو کننده لبنانی باید در پی احقاق حق کشور باشد و تنها پای نتیجه‌ای را امضاء کند که بدان اعتقاد دارد. این انتظار ما از روسای سه گانه به ویژه نزدیکان نبیه بری است، با این حساب نیت‌های آمریکا برای ما مهم نیست بلکه مهم این است که در حوزه عمل چه رخ خواهد داد، هنوز زود است در این باره سخن بگوییم اول باید ببینیم آیا مذاکرات شروع می‌شود یا خیر؟
مجری: موضوع بعدی سخن ما درباره سوریه است، با تحرکات اخیر در آستانه یا سوچی که به نوعی لبنان نیز در آن حضور دارد، همچنین با توجه به اتفاقات میدانی و حضور حزب الله در سوریه، آیا می‌توان گفت، موضوع این کشور به مراحل پایانی خود نزدیک شده است و ما در آستانه راه حل سیاسی هستیم؟
شیخ نعیم قاسم: تاسف می‌خورم که بگویم بحران سوریه هنوز در مسیر حل پایانی قرار نگرفته است، آنچه که تا الان جریان دارد تلاش برای بهبود شرایط میدانی و اقدام قدرت‌های اثر گذار برای تاثیر گذاری بر سوریه است. به عبارت دیگر، آمریکا در حال حاضر در حیطه تلاش‌هایی قرار ندارد که تحرکات درست خوانده می‌شود، این کشور سعی می‌کند از طریق تعامل با کرد‌ها و ترکیه، خود را بر معادلات سوریه تحمیل کند و از این طریق بتواند به دستاورد‌هایی برسد که با اتکای به آن‌ها در مذاکرات نهایی حل بحران سوریه، حضور قوی داشته باشد. ترکیه هم با پیشروی در داخل خاک سوریه، که به نوعی اشغالگری است، تلاش می‌کند توان و امکاناتش را به سطحی برساند که بتواند در مسیر حل نهایی بحران سوریه، قوی‌تر عمل کند. با این محاسبات ما در مسیر حل بحران سوریه نیستیم، درست است که ارتش سوریه توانست با آزادی سازی خان شیخون و مناطقی در اطراف ادلب، دستاورد‌های مهمی داشته باشد، اما همچنان شرایط ادلب پیچیده است و اگر طرح کاملی برای راه حل پیدا نشود همچنان شرایط، نامتعادل و نامشخص خواهد ماند مگر آنکه فضایی فراهم شود که طرف‌های مختلف بپذیرند برای رسیدن به راه حل سیاسی مناسب، وارد گفتگو شوند. تا به الان این شرایط مهیا نیست و تلاش‌ها تنها در مسیر بهبود شرایط است.
مجری: آیا اینکه اردوغان اعلام می‌کند ترکیه با هماهنگی آمریکا وارد شمال سوریه شده است، اقدامی برای بهبود شرایط است؟ می‌دانیم ترکیه در مذاکرات سوچی و آستانه هم حضور دارد.
شیخ نعیم قاسم: ترکیه تلاش می‌کند خود را به اهرم‌های دیگری هم مجهز کند، سعی می‌کند آن بخش از مسائلی را که در ایده خودش، مسائل راهبردی است حل و فصل کند مثلا تلاش می‌کند از حضور نظامی کرد‌ها در مرزهایش جلوگیری کند، در نتیجه این کشور در مسیر تلاش‌ها برای رسیدن به راه حل سوریه قرار ندارد بلکه تلاش هایش در چارچوب بهبود شرایط آنکارا در اتفاقاتی است که بعدا خواهد افتاد، این کشور سعی می‌کند موضع خود را در مذاکرات آینده تقویت کند. به همین منظور معتقدیم زمان رسیدن به راه حل در سوریه، نزدیک نیست.
مجری: آیا به نظر شما چالش‌ها در سوریه به طور کلی از جانب آمریکا و ترکیه است؟
شیخ نعیم قاسم: چالش‌های اساسی از جانب آمریکاست، طرف‌های دیگری که از تداوم مشکلات در سوریه بهره مند می‌شوند سعی می‌کنند از عملکرد آمریکا سوء استفاده کنند. همه می‌دانند اگر هماهنگی با آمریکا نبود هرگز شاهد تحرکات ترکیه در شمال سوریه نبودیم، در نتیجه این آمریکاست که تا به الان مانع آغاز تلاش‌ها برای رسیدن به راه حل سیاسی شده است، با این ویژگی معتقدیم مشکل اساسی در پرونده سوریه، آمریکایی است که تا به الان به این باور نرسیده است که حل سیاسی بحران سوریه به یک ضرورت تبدیل شده است و در نتیجه با تکیه بر محاسباتش سعی می‌کند تلاش‌ها برای حل بحران را به تاخیر بیندازد.
مجری: محاسبات آمریکا چیست؟
شیخ نعیم قاسم: معتقدم این کشور منتظر بهبود شرایط میدانی است، این کشور دل در گرو این اتفاق دارد که ارتش سوریه فرسوده شود، دل در گرو انتخابات آتی سوریه دارد تا بتواند گام هایش را برای رسیدن به راه حل سیاسی مطلوب در سوریه تنظیم کند، نگرشی که از نظر کشور سوریه و هم پیمانانش نادرست است. این امور وقتی کنار هم قرار می‌گیرند شرایط را پیچیده می‌کنند و راه حل را به تاخیر می‌اندازند.
شیخ نعیم قاسم که در گفتگویی اختصاصی با شبکه تلویزیونی روسیا الیوم سخن می‌گفت، تصریح کرد، بر اساس این رویکرد دبیر کل حزب الله لبنان موضع حزب را به وضوح بیان کرده است، خواسته ما این است که واکنش ما غافلگیرکننده و مناسب با اقدام انجام شده باشد در نتیجه شایسته نیست در این زمینه به توضیح و تفصیل بپردازیم، در روز‌های آینده این مسائل روشن خواهد شد.
ترجمه کامل این گفتگو که پس از مقدمه‌ای در معرفی شیخ نعیم قاسم انجام شد، به شرح زیر است
مجری روسیا الیوم: می‌خواهیم آغاز سخنانمان درباره اتفاق مهم اخیر باشد یعنی موضوع سقوط پهپاد‌های اسرائیلی در منطقه ضاحیه بیروت، شاهد بودیم ساعاتی پس از این حادثه مقاومت لبنان با انتشار بیانیه‌ای اظهار داشت، پس از تحقیقاتی که از لاشه‌های هواپیما‌های ساقط شده انجام شد، مشخص شده است پهپاد اول حاوی ماده منفجره سی ۴ بود، با این حساب، بر اساس اظهارات سید حسن نصرالله، ماهیت موضوع، سقوط دو پهپاد انتحاری است، آیا حزب الله توانست اهداف این دو پهپاد را شناسایی کند؟
شیخ نعیم قاسم: آنچه روشن است اینکه ما با حادثه‌ای مواجه هستیم که تجاوزگری تلقی می‌شود، دو پهپاد که یکی حاوی مواد منفجره بود، دومی هم به صورت مستقیم به هدفی برخورد کرد و منفجر شد، در نتیجه بی توجه به اینکه هدف در این اتفاق چه بود، تعامل ما با این قضیه بر این اساس است که این کار تجاوز به شمار می‌آید. با این برداشت، بیانیه دبیر کل حزب الله- که خدایش محفوظ دارد- بیانی شفاف و واضح از موضع حزب الله است، ما نمی‌توانیم به این موضوع کم توجه باشیم چنانچه نمی‌توانیم با آن به عنوان اتفاقی گذرا برخورد کنیم. در نتیجه واکنش ما منطبق با همان شرح و بسطی است که در بیانیه دبیر کل حزب الله آمده است، معمولا ما درباره تدابیری که اندیشیده می‌شود چندان سخن نمی‌گوییم چنانچه درباره شرایط‌های زمانی این اتفاق، توضیح زیادی نمی‌دهیم، آنچه ایشان فرمودند واضح بود و نیازی به تفسیر و تفصیل نیست.
مجری: از جمله چیز‌هایی که جناب سید (سید حسن نصرالله) در سخنانش اظهار داشتند این بود که واکنش در داخل لبنان خواهد بود، آیا این سخن می‌تواند دلیلی بر صحت فرضیه‌ای باشد که اخیرا شایع شده و در آن آمده است، دو پهپاد از داخل لبنان بپاخاسته اند نه اراضی اشغالی؟
شیخ نعیم قاسم: من شرح این گفتار را به اقدامی موکول می‌کنم که انجام خواهد شد، ما در پی آن نیستیم تا با شرح و بسط این موضوع، به گونه‌ای رفتار کنیم که به سود اسرائیل باشد، یعنی اسرائیل در حالت بیدارباش و احتیاط قرار بگیرد، خواسته ما این است که ضربه ما غافلگیر کننده و مناسب با سطح اتفاقی باشد که رخ داده است، در نتیجه مصلحت نیست در پی شرح و تفصیل آنچه باشیم که قرار است اتفاق بیفتد. این موضوع در روز‌های آینده روشن خواهد شد.
مجری: اسرائیل معمولا در حال بیدارباش است، امروز هم در مناطق مرزی با لبنان محدودیت‌هایی را برای خودرو‌های شخصی برقرار کرده است، این تدابیر نشان می‌دهد تل آویو خود را برای جنگ آماده کرد، آیا حزب الله هم برای جنگ با اسرائیل آمادگی دارد؟
شیخ نعیم قاسم: بعید می‌دانم شرایط و فضا جنگی باشد، بلکه شرایط متناسب با پاسخ به تجاوزگری است، در چنین شرایطی تمامی مسائل هم به وقت خود تدبیر می‌شود، تعامل ما با این حادثه بر این اساس نیست که ما را به جنگ تهدید کردند تا ما در مقابل پاسخ ندهیم. ما این منطق را نمی‌پذیریم، ما با تجاوز مواجه شده و پیش از این گفته ایم به هر نوع تجاوز پاسخ می‌دهیم، الان هم این واکنش اتفاق خواهد افتاد. اما محدوده پاسخ در حدی است که اسرائیل به گمان خود نتواند معادلات جدیدی را تحمیل نماید، اتفاقات اخیر باید در سطحی که شایسته است بماند.
مجری: بامداد روز بعد از آن حادثه، اسرائیل باز هم در اقدامی ماجراجویانه پایگاه‌های جبهه خلق (جبهه خلق برای آزادی فلسطین) را در اراضی لبنان هدف قرار داد.
شیخ نعیم قاسم: در هر حال ما ایده‌هایی داریم که در روز‌های آینده نتیجه آن مشخص خواهد شد.
مجری: تعبیر شما از موضع دولت لبنان یا موضع مسئولان کشور چیست؟ آیا با این نظر میشل عون، رئیس جمهوری، که گفتند اقدام اسرائیل به منزله اعلان جنگ است موافقید؟
شیخ نعیم قاسم: رئیس جمهوری این موضوع را دقیق توصیف کرده اند، اقدامی که صور ت پذیرفت جنگ طلبانه بود در نتیجه لبنان نمی‌تواند در برابر این اقدام سکوت پیشه کند. طبیعی است لبنان در سطحی رسمی تصمیم بگیرد که شکوائیه‌ای را به شورای امنیت تحویل دهد، این در ضمن کار‌هایی است که دولت می‌تواند انجام دهد و حق دولت است که علنا اعلام کند در برابر اقدام انجام شده قرار دارد و اسرائیل را مسئول این اتفاق می‌داند. این موضع، مناسب است و بیش از این از دولت انتظار نمی‌رفت. ما تدابیر دولت را تدابیری درست می‌دانیم.
مجری: با توجه به تحربیاتی که از رفتار سازمان ملل متحد و شورای امنیت وجود دارد و این نهاد‌ها همواره وتوی آمریکا را در برابر خود دارند، آیا می‌توان به چنین تدابیری (موضع دولت لبنان برای طرح شکایت) دل بست؟
شیخ نعیم قاسم: ما درباره موضع دولت سخن گفتیم و سخن ما درباره دل در گرو این موضع داشتن نیست، موضع دولت لبنان موضع درستی است، موضع ریاست جمهوری، درست بوده است، اما اینکه آیا امید داریم که شورای امنیت سازمان ملل متحد تدابیری را علیه اسرائیل اتخاذ کند از مسائلی است که در محاسبات ما و محاسبات دیگران جایی ندارد. به طور کلی ما با یک اتفاق بزرگ مواجه شدیم و لازم است طرف‌های مختلف مواضع مناسبی اتخاذ کنند، به همین منظور است که موضع رئیس جمهور و دولت لبنان موضعی مناسب خوانده می‌شود. اما اندیشیدن تدابیر جهت پاسخ به این اقدام، موضوع دیگری است که ما درباره آن تصمیم خواهیم گرفت.
مجری: همچنین در مواضع برخی از مقامات، چون جمال جراح، وزیر اطلاع رسانی لبنان، آمده است که لبنان در شرایطی قرار ندارد که بتواند پیامد‌های تجاوز دیگری را تحمل کند، وی افزود، آنچه برای حزب الله مهم است اینکه خارج از چارچوب دفاعی کشور باشد، مقصود چیست؟ آیا او حزب الله را به فرار از راهبرد دفاعی کشور متهم کرده است؟
شیخ نعیم قاسم: در حال حاضر موضوعی در کشور مطرح نیست که ما خواسته باشیم از آن فرار کنیم. وقتی راهبرد دفاعی یا هر چیز دیگری مطرح شود ما نیز به وضوح موضع و عقیده خود را بیان می‌کنیم، ما سعی نمی‌کنیم خود را پشت چیزی مخفی کنیم، چنانچه در پی آن نیستیم تا به هر اظهار نظر و تحلیلی پاسخ دهیم، مواضع ما واضح است، ما با مقاومت همراهیم، ما با مثلث ارتش، ملت و مقاومت همراهیم، حامی ایده مقابله با تجاوز اسرائیل هستیم، با مواضع ثابتی همراه هستیم که می‌گوید لبنان نباید از سیاست‌های عدوانی اسرائیل آسیب ببیند، در نتیجه در پی آن نیستیم که هر اظهار نظری را بررسی و به آن پاسخ بدهیم. اظهار نظر‌ها مشخص است و این حق هر انسانی است که عقایدش را بیان کند. آنچه برای ما مهم است عمل و نتیجه عمل است.
مجری: یکی از موضوعات تقریبا مرتبط به مبحث ما، اظهار نظر‌های اخیر درباره میانجی شدن آمریکا برای تعیین مرز میان لبنان و اسرائیل است، نگرش حزب الله به این میانجیگری چگونه است؟
شیخ نعیم قاسم: روسای سه گانه (رئیس جمهور، نخست وزیر و رئیس پارلمان) در اندیشه بازپس گیری مرز‌های خشکی و تعیین مرز‌های دریایی هستند. به نگاه ما کارشان، به ویژه پیگیری‌هایی که جناب آقای نبیه بری داشتند، قابل قبول است و ما نتایجش را می‌پذیریم، آنان بر این باورند که وساطت آمریکا بر اساس یک برنامه کاری مورد قبول است، در نتیجه ما با تصمیمات آنان و بر این اساس که از مقامات کشورند با نتایجی که تصمیماتشان به دنبال خواهد داشت همراه هستیم.
مجری: آیا می‌توان به نیت‌های آمریکا اعتماد کرد؟
شیخ نعیم قاسم: من درباره نیت‌های آمریکا سخن نمی‌گویم، سخن من درباره عملکرد لبنان است، فارغ از اینکه نیت‌های آمریکا چه باشد، آنچه مهم است اینکه اگر قرار است گفتگویی انجام شود گفتگو کننده لبنانی باید در پی احقاق حق کشور باشد و تنها پای نتیجه‌ای را امضاء کند که بدان اعتقاد دارد. این انتظار ما از روسای سه گانه به ویژه نزدیکان نبیه بری است، با این حساب نیت‌های آمریکا برای ما مهم نیست بلکه مهم این است که در حوزه عمل چه رخ خواهد داد، هنوز زود است در این باره سخن بگوییم اول باید ببینیم آیا مذاکرات شروع می‌شود یا خیر؟
مجری: موضوع بعدی سخن ما درباره سوریه است، با تحرکات اخیر در آستانه یا سوچی که به نوعی لبنان نیز در آن حضور دارد، همچنین با توجه به اتفاقات میدانی و حضور حزب الله در سوریه، آیا می‌توان گفت، موضوع این کشور به مراحل پایانی خود نزدیک شده است و ما در آستانه راه حل سیاسی هستیم؟
شیخ نعیم قاسم: تاسف می‌خورم که بگویم بحران سوریه هنوز در مسیر حل پایانی قرار نگرفته است، آنچه که تا الان جریان دارد تلاش برای بهبود شرایط میدانی و اقدام قدرت‌های اثر گذار برای تاثیر گذاری بر سوریه است. به عبارت دیگر، آمریکا در حال حاضر در حیطه تلاش‌هایی قرار ندارد که تحرکات درست خوانده می‌شود، این کشور سعی می‌کند از طریق تعامل با کرد‌ها و ترکیه، خود را بر معادلات سوریه تحمیل کند و از این طریق بتواند به دستاورد‌هایی برسد که با اتکای به آن‌ها در مذاکرات نهایی حل بحران سوریه، حضور قوی داشته باشد. ترکیه هم با پیشروی در داخل خاک سوریه، که به نوعی اشغالگری است، تلاش می‌کند توان و امکاناتش را به سطحی برساند که بتواند در مسیر حل نهایی بحران سوریه، قوی‌تر عمل کند. با این محاسبات ما در مسیر حل بحران سوریه نیستیم، درست است که ارتش سوریه توانست با آزادی سازی خان شیخون و مناطقی در اطراف ادلب، دستاورد‌های مهمی داشته باشد، اما همچنان شرایط ادلب پیچیده است و اگر طرح کاملی برای راه حل پیدا نشود همچنان شرایط، نامتعادل و نامشخص خواهد ماند مگر آنکه فضایی فراهم شود که طرف‌های مختلف بپذیرند برای رسیدن به راه حل سیاسی مناسب، وارد گفتگو شوند. تا به الان این شرایط مهیا نیست و تلاش‌ها تنها در مسیر بهبود شرایط است.
مجری: آیا اینکه اردوغان اعلام می‌کند ترکیه با هماهنگی آمریکا وارد شمال سوریه شده است، اقدامی برای بهبود شرایط است؟ می‌دانیم ترکیه در مذاکرات سوچی و آستانه هم حضور دارد.
شیخ نعیم قاسم: ترکیه تلاش می‌کند خود را به اهرم‌های دیگری هم مجهز کند، سعی می‌کند آن بخش از مسائلی را که در ایده خودش، مسائل راهبردی است حل و فصل کند مثلا تلاش می‌کند از حضور نظامی کرد‌ها در مرزهایش جلوگیری کند، در نتیجه این کشور در مسیر تلاش‌ها برای رسیدن به راه حل سوریه قرار ندارد بلکه تلاش هایش در چارچوب بهبود شرایط آنکارا در اتفاقاتی است که بعدا خواهد افتاد، این کشور سعی می‌کند موضع خود را در مذاکرات آینده تقویت کند. به همین منظور معتقدیم زمان رسیدن به راه حل در سوریه، نزدیک نیست.
مجری: آیا به نظر شما چالش‌ها در سوریه به طور کلی از جانب آمریکا و ترکیه است؟
شیخ نعیم قاسم: چالش‌های اساسی از جانب آمریکاست، طرف‌های دیگری که از تداوم مشکلات در سوریه بهره مند می‌شوند سعی می‌کنند از عملکرد آمریکا سوء استفاده کنند. همه می‌دانند اگر هماهنگی با آمریکا نبود هرگز شاهد تحرکات ترکیه در شمال سوریه نبودیم، در نتیجه این آمریکاست که تا به الان مانع آغاز تلاش‌ها برای رسیدن به راه حل سیاسی شده است، با این ویژگی معتقدیم مشکل اساسی در پرونده سوریه، آمریکایی است که تا به الان به این باور نرسیده است که حل سیاسی بحران سوریه به یک ضرورت تبدیل شده است و در نتیجه با تکیه بر محاسباتش سعی می‌کند تلاش‌ها برای حل بحران را به تاخیر بیندازد.
مجری: محاسبات آمریکا چیست؟
شیخ نعیم قاسم: معتقدم این کشور منتظر بهبود شرایط میدانی است، این کشور دل در گرو این اتفاق دارد که ارتش سوریه فرسوده شود، دل در گرو انتخابات آتی سوریه دارد تا بتواند گام هایش را برای رسیدن به راه حل سیاسی مطلوب در سوریه تنظیم کند، نگرشی که از نظر کشور سوریه و هم پیمانانش نادرست است. این امور وقتی کنار هم قرار می‌گیرند شرایط را پیچیده می‌کنند و راه حل را به تاخیر می‌اندازند.
معاون دبیرکل حزب الله لبنان با اشاره به اینکه تا زمانی که تهدیدات و تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه دارد و آمریکا به تعهداتش عمل نمی کند امکان مذاکره نیز وجود ندارد, درباره پیش بینی اش در خصوص آینده منطقه گفت با توجه به شرایط کنونی احتمال وقوع جنگ در منطقه ضعیف است و راه حل مشخصی هم دیده نمی شود.
در ادامه گفتگوی اختصاصی شبکه تلویزیونی روسیا الیوم با شیخ نعیم قاسم, مجری به موضوع ایران و آمریکا پرداخت و پرسید:
- موضوع دیگر, پیش بینی امکان آغاز دور جدیدی از مذاکرات میان ایران و آمریکا در پرونده هسته ای است که در فرانسه شنیده شده است به نظر شما آیا شرایط برای آغاز چنین مذاکراتی فراهم است؟
شیخ نعیم قاسم: بعید می دانم شاهد مذاکرات میان آمریکا و ایران باشیم, زیرا بر اساس آنچه که رهبر معظم- که خدایش حفظ کند- در مخالفت با مذاکرات در سایه تداوم تحریم ها و تهدیدها اعلام کردند, قبل از آنکه مذاکره ای آغاز شود تعهداتی وجود دارد که آمریکا باید عملی کند. همچنین آقای روحانی رئیس جمهور ایران نیز در این زمینه شفاف گفت قبل از لغو تحریم ها, ممکن نیست بتوان درباره مذاکرات سخن گفت. به همین منظور آنچه در جریان است, بیش از آنکه تلاشی برای تفاهم با آمریکا باشد, تلاشی برای ایجاد گام های عملی میان ایران و اروپاست زیرا آنچه مشخص است خواسته ترامپ این است که تمامی تحریم ها علیه ایران به جای خود باقی بماند و مذاکرات آغاز شود. در مقابل ایران نمی تواند با این شرایط وارد مذاکره شود. با وجود اینگونه تناقضات, اندیشه مذاکره, اندیشه ای به دور از واقعیت و غیر قابل اجراست و ایران با وجود این حجم از فشارها, نمی تواند به مذاکراتی تن دهد که در آن از این کشور خواسته خواهد شد امتیازات دیگری هم بدهد. توافق هسته ای, سقف مطالبات ایران است و دیگر طرف ها اعم از آمریکا و اروپا هم باید به این سقف از خواسته پایبند باشند تا شرایط به حالت عادی بگذرد.
مجری : (رئیس جمهور) فرانسه در کنفرانس مطبوعاتی اخیر اظهار داشت بخش هایی از توافقنامه هسته ای باید اصلاح شود آیا ایران تن به این اصلاحات می دهد؟
شیخ نعیم قاسم: قبل از آنکه به اصلاحات در توافقنامه اشاره کنیم باید این سئوال را بپرسیم که آیا ممکن است با این شرایط درباره توافقنامه مذاکره کرد. به نظر من در چنین فضایی گفتگو ناممکن است, آنچه که فرانسه در پی آن است تلاش برای ایجاد راه حل میانه است تا بتواند دیدگاه دو طرف را برای مذاکرات به هم نزدیک کند اما باور ندارم که با تداوم تحریم ها تلاش های پاریس نتیجه بخش باشد.
مجری : رئیس جمهور ایران اظهار داشت از هیچ تلاشی برای حل مشکلات کشور فروگذار نمی کند
شیخ نعیم قاسم: رئیس جمهور ایران به این نکته هم اشاره کرد که اگر تحریم ها برداشته نشود مذاکره ای در پیش نخواهد بود, سخنان را باید در کنار هم قرار داد.
مجری : سئوال بعدی من درباره نقش روسیه در منطقه است.
شیخ نعیم قاسم: روسیه منافع مشخصی دارد و آن اینکه اجازه ندهد آمریکا برای رهبری جهان یکه تازی کند, روسیه در این مسیر سوریه را منطقه مناسبی دیده است تا بتواند با آمریکایی که در پی سیطره بر جهان است, توازن ایجاد کند. علاوه بر این, میان روسیه و سوریه منافع مشترکی وجود دارد. سوریه نیازمند قدرت نظامی و مواضع روسیه است و روسیه هم سوریه را منطقه مناسبی برای سرکوب تکفیری هایی می داند که در برخی مناطق روسیه مثل چچن, مشکلاتی را برای مسکو ایجاد کردند. همچنین می خواهد به تلاش های آمریکا برای سازماندهی منطقه بر اساس نقشه و ایده ای که در سر دارد پایان دهد. بر این اساس, هدف روسیه برای مقابله با آمریکا با هدف سوریه و محور مقاومت جهت رویارویی با نتایج اقدامات منطقه ای آمریکا در یک خط قرار گرفته است؛ هر چند هر یک از دو طرف اهداف خاص خود را دارند و رسیدن به این اهداف حق آنان است اما در مسیر رسیدن به این حقوق, نقاط مشترکی دارند و جلوگیری از تغییر شرایط در سوریه, اعم از مقابله با برنامه ها برای تسلط تکفیری ها یا تسلط اسرائیل بر این کشور که موازی با تسلط آمریکا بر سوریه است یکی از این موارد مشترک است. این موارد مشترک تأثیر خود را بر روابط میان روسیه و سوریه و به دنبال آن محور مقاومت نشان داده است.
مجری : درست است که در برخی زمینه ها موارد مشترکی دارند اما در برخی منافع هم ممکن است تضادهایی داشته باشند. روسیه در تعامل با برخی کشورها منافعی دارد که آن کشورها در خط محور مقاومت نیستند.
شیخ نعیم قاسم: من نگفتم که روسیه در محور مقاومت قرار دارد, سخن من این است که روسیه بر اساس منافع مشترک با محور مقاومت, سوریه و ایران, در سوریه حضور دارد نه آنکه در تمامی امور با محور مقاومت همکاری می کند. رویکرد روسیه به اسرائیل با رویکرد ایران و سوریه به اسرائیل متفاوت است. روابط روسیه با اسرائیل مبتنی بر قواعدی است که هر دو طرف برای حفظ آن قواعد تلاش دارند به همین منظور سخن من این است که وقتی پای منافع مشترک به میان می آید شاهد همکاری روسیه و محور مقاومتیم.
مجری : آیا این منافع مشترکی که اشاره کردید می تواند برای مدت زمان طولانی ادامه یابد یا در ادامه راه با چالش هایی مواجه می شود؟
شیخ نعیم قاسم: بر اساس آنچه که روشن است این منافع در سوریه تداوم دارد زیرا هدف آمریکا یعنی گرفتار کردن سوریه در چنگال اسرائیل با تمایلات روسیه که می خواهد پایگاههایی در سوریه داشته باشد و این کشور از پیشگامان توازن با آمریکا باشد در تضاد است. بر این اساس منفعت اصلی روسیه در این است که در سوریه حضور داشته باشد در مقابل سود سوریه به این است که مسکو در رویارویی با برنامه های آمریکا و اسرائیل, حامی دمشق باشد. در این موضوع شاهد تناقض منافع روسیه و اسرائیلیم و این به سود محور مقاومت است.
مجری: در صحبت های خود اشاره کردید که مخالف بروز جنگ در منطقه اید اما در حال حاضر ما شاهد منافع متضادی در سوریه هستیم, منافع روسیه, منافع آمریکا, منافع ترکیه, منافع ایران و منافع اروپا از جمله منافع متعدد و گاه متضاد است, با این حساب منطقه به کدام جهت می رود؟
شیخ نعیم قاسم: منطقه شرایط پرتنشی را تجربه می کند. دلیل اصلی این شرایط هم سیاست های ظالمانه و خصمانه آمریکاست که می خواهد سرنوشت ملت ها را به دست بگیرد و در این راه چندان به قربانیان و سرنوست مردم توجه ندارد. این شرایط همان صفت طغیانگرانه آمریکاست که موجب شد تا منطقه در ورطه مشکلات بیفتد, به نظر من این روند, دست کم تا پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ ادامه خواهد داشت. سؤال این است که آیا ترامپ بار دیگر هم انتخاب می شود یا خیر؟ این چیزی است که پاسخش را نمی دانیم, اما برای من روشن است که از الان تا زمان پایان دور اول ریاست جمهوری ترامپ منطقه همچنان با تنش مواجه خواهد بود اما سخت است که بخواهیم پیش بینی کنیم این شرایط به جنگ منتهی می شود یا خیر زیرا ترامپ خطرات جنگ علیه کشورش و علیه تلاش های انتخاباتیش را می داند, نیروهای آمریکایی در سرتاسر منطقه حضور دارند, در مقابل طرف هایی مثل ایران و همراهانش که با سیاست های آمریکا مقابله می کنند هم در این ایده که نباید تسلیم شد, مصممند. این یعنی هرگونه اقدام اشتباه می تواند منطقه را شعله ور کند و اگر چنین اتفاقی رخ دهد تنها یک یا چند منطقه درگیر نمی شود و نیروهای آمریکایی حاضر در منطقه هم از خطراتش در امان نخواهند بود. بر این اساس اگر نگوییم جنگ به طور کلی منتفی است دست کم می توانیم بگوییم احتمال وقوع جنگ ضعیف است . طرف دیگر قضیه یعنی محور مقاومت در شرایط دفاعی قرار دارد, یعنی در شرایطی نیست که شروع کننده جنگ باشد. با توجه به تمامی این شرایط احتمال وقوع جنگ در منطقه ضعیف است با این حال از الان تا یک سال دیگر راه حل مشخصی هم دیده نمی شود.
- موضوع دیگر, پیش بینی امکان آغاز دور جدیدی از مذاکرات میان ایران و آمریکا در پرونده هسته ای است که در فرانسه شنیده شده است به نظر شما آیا شرایط برای آغاز چنین مذاکراتی فراهم است؟
شیخ نعیم قاسم: بعید می دانم شاهد مذاکرات میان آمریکا و ایران باشیم, زیرا بر اساس آنچه که رهبر معظم- که خدایش حفظ کند- در مخالفت با مذاکرات در سایه تداوم تحریم ها و تهدیدها اعلام کردند, قبل از آنکه مذاکره ای آغاز شود تعهداتی وجود دارد که آمریکا باید عملی کند. همچنین آقای روحانی رئیس جمهور ایران نیز در این زمینه شفاف گفت قبل از لغو تحریم ها, ممکن نیست بتوان درباره مذاکرات سخن گفت. به همین منظور آنچه در جریان است, بیش از آنکه تلاشی برای تفاهم با آمریکا باشد, تلاشی برای ایجاد گام های عملی میان ایران و اروپاست زیرا آنچه مشخص است خواسته ترامپ این است که تمامی تحریم ها علیه ایران به جای خود باقی بماند و مذاکرات آغاز شود. در مقابل ایران نمی تواند با این شرایط وارد مذاکره شود. با وجود اینگونه تناقضات, اندیشه مذاکره, اندیشه ای به دور از واقعیت و غیر قابل اجراست و ایران با وجود این حجم از فشارها, نمی تواند به مذاکراتی تن دهد که در آن از این کشور خواسته خواهد شد امتیازات دیگری هم بدهد. توافق هسته ای, سقف مطالبات ایران است و دیگر طرف ها اعم از آمریکا و اروپا هم باید به این سقف از خواسته پایبند باشند تا شرایط به حالت عادی بگذرد.
مجری : (رئیس جمهور) فرانسه در کنفرانس مطبوعاتی اخیر اظهار داشت بخش هایی از توافقنامه هسته ای باید اصلاح شود آیا ایران تن به این اصلاحات می دهد؟
شیخ نعیم قاسم: قبل از آنکه به اصلاحات در توافقنامه اشاره کنیم باید این سئوال را بپرسیم که آیا ممکن است با این شرایط درباره توافقنامه مذاکره کرد. به نظر من در چنین فضایی گفتگو ناممکن است, آنچه که فرانسه در پی آن است تلاش برای ایجاد راه حل میانه است تا بتواند دیدگاه دو طرف را برای مذاکرات به هم نزدیک کند اما باور ندارم که با تداوم تحریم ها تلاش های پاریس نتیجه بخش باشد.
مجری : رئیس جمهور ایران اظهار داشت از هیچ تلاشی برای حل مشکلات کشور فروگذار نمی کند
شیخ نعیم قاسم: رئیس جمهور ایران به این نکته هم اشاره کرد که اگر تحریم ها برداشته نشود مذاکره ای در پیش نخواهد بود, سخنان را باید در کنار هم قرار داد.
مجری : سئوال بعدی من درباره نقش روسیه در منطقه است.
شیخ نعیم قاسم: روسیه منافع مشخصی دارد و آن اینکه اجازه ندهد آمریکا برای رهبری جهان یکه تازی کند, روسیه در این مسیر سوریه را منطقه مناسبی دیده است تا بتواند با آمریکایی که در پی سیطره بر جهان است, توازن ایجاد کند. علاوه بر این, میان روسیه و سوریه منافع مشترکی وجود دارد. سوریه نیازمند قدرت نظامی و مواضع روسیه است و روسیه هم سوریه را منطقه مناسبی برای سرکوب تکفیری هایی می داند که در برخی مناطق روسیه مثل چچن, مشکلاتی را برای مسکو ایجاد کردند. همچنین می خواهد به تلاش های آمریکا برای سازماندهی منطقه بر اساس نقشه و ایده ای که در سر دارد پایان دهد. بر این اساس, هدف روسیه برای مقابله با آمریکا با هدف سوریه و محور مقاومت جهت رویارویی با نتایج اقدامات منطقه ای آمریکا در یک خط قرار گرفته است؛ هر چند هر یک از دو طرف اهداف خاص خود را دارند و رسیدن به این اهداف حق آنان است اما در مسیر رسیدن به این حقوق, نقاط مشترکی دارند و جلوگیری از تغییر شرایط در سوریه, اعم از مقابله با برنامه ها برای تسلط تکفیری ها یا تسلط اسرائیل بر این کشور که موازی با تسلط آمریکا بر سوریه است یکی از این موارد مشترک است. این موارد مشترک تأثیر خود را بر روابط میان روسیه و سوریه و به دنبال آن محور مقاومت نشان داده است.
مجری : درست است که در برخی زمینه ها موارد مشترکی دارند اما در برخی منافع هم ممکن است تضادهایی داشته باشند. روسیه در تعامل با برخی کشورها منافعی دارد که آن کشورها در خط محور مقاومت نیستند.
شیخ نعیم قاسم: من نگفتم که روسیه در محور مقاومت قرار دارد, سخن من این است که روسیه بر اساس منافع مشترک با محور مقاومت, سوریه و ایران, در سوریه حضور دارد نه آنکه در تمامی امور با محور مقاومت همکاری می کند. رویکرد روسیه به اسرائیل با رویکرد ایران و سوریه به اسرائیل متفاوت است. روابط روسیه با اسرائیل مبتنی بر قواعدی است که هر دو طرف برای حفظ آن قواعد تلاش دارند به همین منظور سخن من این است که وقتی پای منافع مشترک به میان می آید شاهد همکاری روسیه و محور مقاومتیم.
مجری : آیا این منافع مشترکی که اشاره کردید می تواند برای مدت زمان طولانی ادامه یابد یا در ادامه راه با چالش هایی مواجه می شود؟
شیخ نعیم قاسم: بر اساس آنچه که روشن است این منافع در سوریه تداوم دارد زیرا هدف آمریکا یعنی گرفتار کردن سوریه در چنگال اسرائیل با تمایلات روسیه که می خواهد پایگاههایی در سوریه داشته باشد و این کشور از پیشگامان توازن با آمریکا باشد در تضاد است. بر این اساس منفعت اصلی روسیه در این است که در سوریه حضور داشته باشد در مقابل سود سوریه به این است که مسکو در رویارویی با برنامه های آمریکا و اسرائیل, حامی دمشق باشد. در این موضوع شاهد تناقض منافع روسیه و اسرائیلیم و این به سود محور مقاومت است.
مجری: در صحبت های خود اشاره کردید که مخالف بروز جنگ در منطقه اید اما در حال حاضر ما شاهد منافع متضادی در سوریه هستیم, منافع روسیه, منافع آمریکا, منافع ترکیه, منافع ایران و منافع اروپا از جمله منافع متعدد و گاه متضاد است, با این حساب منطقه به کدام جهت می رود؟
شیخ نعیم قاسم: منطقه شرایط پرتنشی را تجربه می کند. دلیل اصلی این شرایط هم سیاست های ظالمانه و خصمانه آمریکاست که می خواهد سرنوشت ملت ها را به دست بگیرد و در این راه چندان به قربانیان و سرنوست مردم توجه ندارد. این شرایط همان صفت طغیانگرانه آمریکاست که موجب شد تا منطقه در ورطه مشکلات بیفتد, به نظر من این روند, دست کم تا پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ ادامه خواهد داشت. سؤال این است که آیا ترامپ بار دیگر هم انتخاب می شود یا خیر؟ این چیزی است که پاسخش را نمی دانیم, اما برای من روشن است که از الان تا زمان پایان دور اول ریاست جمهوری ترامپ منطقه همچنان با تنش مواجه خواهد بود اما سخت است که بخواهیم پیش بینی کنیم این شرایط به جنگ منتهی می شود یا خیر زیرا ترامپ خطرات جنگ علیه کشورش و علیه تلاش های انتخاباتیش را می داند, نیروهای آمریکایی در سرتاسر منطقه حضور دارند, در مقابل طرف هایی مثل ایران و همراهانش که با سیاست های آمریکا مقابله می کنند هم در این ایده که نباید تسلیم شد, مصممند. این یعنی هرگونه اقدام اشتباه می تواند منطقه را شعله ور کند و اگر چنین اتفاقی رخ دهد تنها یک یا چند منطقه درگیر نمی شود و نیروهای آمریکایی حاضر در منطقه هم از خطراتش در امان نخواهند بود. بر این اساس اگر نگوییم جنگ به طور کلی منتفی است دست کم می توانیم بگوییم احتمال وقوع جنگ ضعیف است . طرف دیگر قضیه یعنی محور مقاومت در شرایط دفاعی قرار دارد, یعنی در شرایطی نیست که شروع کننده جنگ باشد. با توجه به تمامی این شرایط احتمال وقوع جنگ در منطقه ضعیف است با این حال از الان تا یک سال دیگر راه حل مشخصی هم دیده نمی شود.
نظر شما