آیا بخش خصوصی می تواند در سیستان و بلوچستان بزرگراه بسازد؟

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز سیستان و بلوچستان ، مدیرکل پزشکی قانونی سیستان و بلوچستان می گوید: آمار فوتی های و مصدومان ناشی از حوادث ترافیکی استان در 10 ماه گذشته به ترتیب 28 و 14 درصد نسبت به پارسال افزایش داشته است.

عبدی می افزاید: بیش از 75 درصد از آمار فوتی ها در جاده های برون شهری استان اتفاق افتاد که آماری معادل سقوط 7 فروند هواپیمای فوکر 100 است.

چرا آمار تلفات جاده ای در سیستان و بلوچستان بالاست؟

فرمانده پلیس راه شمال سیستان و بلوچستان با بیان اینکه بیشترین میزان سرعت رانندگی در کشور در جاده های سیستان و بلوچستان است ، می گوید: رانندگی در استان یک رانندگی تهاجمی است که مسئولان فرهنگی استان باید تلاش کنند این رانندگی تدافعی شود  یعنی رانندگان با سرعتی برانند که بتوانند در لحظه خطر اقدامات لازم را برای جلوگیری از تصادف انجام دهند.

سرهنگ بهروزی با اشاره به اینکه در 10 ماهه امسال میزان سوانح ترافیکی جاده های استان نسبت به سال گذشته 25 درصد افزایش داشته است، می افزاید: استان ما پرخطرترین و پرتصادف ترین استان کشور است تاجایی که 60  درصد از تصادفات استان منجر به آتش سوزی می شود.

وی با اشاره به اینکه بیشترین میزان آتش سوزی خودروها در سوانح ترافیکی مربوط به خودروهایی است که حامل سوخت قاچاقند ، می گوید: علاوه بر این خودروهایی که حامل اتباع غیرمجاز بیگانه هستند آمار تلفات جاده ای را بیشتر کرده است.

هرچند نداشتن بزرگراه و جاده های ایمن هم مزید بر علت شده است.

احداث بزرگراه و جاده های ایمن چه نقشی خواهد داشت؟

سیستان و بلوچستان با 24 هزار کیلومتر راه (روستایی ، فرعی، اصلی و بزرگراه) از مجموع 288 هزار کیلومتر راه کشور ، بیشترین راه های استانی را در کشور دارد.

مدیر کل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان می گوید: پهناورترین استان کشور با 264 کیلومتر بزرگراه ، کمترین میزان بزرگراه را در کشور دارد.

فرمانده پلیس راه شمال سیستان و بلوچستان نیز با تایید این مطلب می گوید: بر اساس استاندارد کشوری باید به ازای هر 100 کیلومتر راه ، 21 کیلومتر بزرگراه وجود داشته باشد که در سیستان و بلوچستان به ازای هر 100 کیلومتر فقط 4 کیلومتر بزرگراه وجود دارد.

سرهنگ بهروزی با اشاره به اینکه مهمترین عامل یک رانندگی ایمن وجود زیرساخت ترافیکی مناسب است ، می افزاید: سرعت بالا در جاده های دو طرفه و تصادفات رخ به رخ از مهمترین عوامل بالا رفتن تلفات جاده های سیستان و بلوچستان است از طرف دیگر راه های استان استاندارد نیستند به گونه ای که جاده های سراوان به خاش و خاش به زاهدان نه عرض مناسبی دارند و نه شانه کافی.

چاره چیست؟ چه کسی بزرگراه بسازد؟

مدیر کل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان می گوید: برای رسیدن به میانگین کشور باید هزار و 600 کیلومتر بزرگراه ساخته شود که بیش از 3 هزار میلیارد تومان هزینه دارد.

مالکی می افزاید: نزدیک به 390 کیلومتر طرح مطالعه شده بزرگراه در استان وجود دارد که 780 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

به گفته این مقام مسئول باند دوم بزرگراه زاهدان به زابل و دوست محمد که به سمت میلک می رود 230 کیلومتر است که 91 کیلومتر آن زیر بار ترافیک رفته و 75 کیلومتر آن به علت کمبود اعتبار بلاتکلیف مانده است.

اعتبارات دولتی در زمینه جاده سازی نمی تواند به روند ساخت برزگراه این استان سرعت ببخشد و برای جبران این کمبود باید از بخش خصوصی در ساخت بزرگراه کمک گرفت.

چگونه می توان بخش خصوصی را وارد کرد؟

شه بخش رئیس هیات مدیره شرکت فولاد راه زاهدان و یکی از سرمایه گذاران بخش خصوصی در این باره می گوید: پروژه های جاده ای استان توجیه اقتصادی ندارد ؛ چون سرمایه گذار با دریافت عوارض نمی تواند به سرمایه خود برسد چه برسد به سود آن.

مدیرعامل مهام هیرمند پیمانکار سیستانی و بلوچستانی هم می گوید: بخش خصوصی جای سرمایه گذاری می کند که ثبات اقتصادی داشته باشد و در نهایت مطمئن از برگشت سرمایه باشد.

صالحی می افزاید: سرمایه گذاران دنبال جایی هستند که با کمترین ریسک به سرمایه خودشان برسند و سود معقولی هم ببرند.

به نظر می رسد برای ورود بخش خصوصی به جاده سازی استان باید مشوق های در نظر گرفته شود که آنان را ترغیب به ورود به این بخش کند.

معاون عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان می گوید: برای مشارکت بخش خصوصی در ساخت بزرگراه بسته های تشویقی ای در استان در نظر گرفته شده است که عبارتند از تهاتر زمین ، تغییر کاربری زمین ، واگذارکردن امتیازهای اقتصادی در بزرگراه های احداثی مثل رستوران ، پمپ بنزین و پمپ گاز.

کرد همچنین می افزاید: بخش خصوصی برای ساخت بزرگراه می تواند از مسیرهای شروع کند که کانون های اقتصادی هستند: مثل بازاچه های مرزی و گردشکری.

با وجود اختلاف نظرهای که وجود دارد، احداث گیت های دریافت عوارض هم می تواند دوره بازگشت سرمایه را کوتاه کند و هم امنیت جاده ها را بالا ببرد.

* نویسنده : محمد ایرانمنش