گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز چهارمحال و بختیاری؛ استان چهارمحال و بختیاری که در بخش مرکزی کوه های زاگرس واقع است از شمال و شرق به استان اصفهان و از غرب به استان خوزستان و از جنوب به کهگیلویه و بویراحمد و از شمال غرب به استان لرستان محدود است و به علت ماهیت کوهستانی مرتفع و قرار داشتن در مسیر بادهای مدیترانه ای، با ریزش های جوی و برف و باران خوب، منشاء سرشاخه های رودخانه های کارون و زاینده رود شده است.

وسعت این استان یک میلیون و 653 هزار هکتار است که بیش از 80 درصد از 330 هزار هکتار عرصه جنگلی آن را که به صورت نواری از کوه های بازفت در شهرستان کوهرنگ آغاز و به سمت کوه های فلارد در شهرستان لردگان کشیده می شود؛ گونه بلوط تشکیل می دهد. زبان گنجشک، چنار، افرا، نارون، گردوی جنگلی و بنه از دیگر گونه های جنگلی این استان است.
زوال یا خشکیدگی بلوط یکی از آسیب های جدی این روزهای جنگل های بلوط است که بین سال های 88 تا 89 در جنگل های زاگرس آغاز شد؛ به جنگل های استان چهارمحال و بختیاری رسید و هر روز بر وسعت آن در سراسر منطقه زاگرس افزوده می شود؛ آفتی که به گفته کارشناسان پس از ظهور علائم آن، در فاصله سه تا پنج سال درختان بلوط را به طور کامل خشک می کند.
متخصصان بیماری های بخش جنگل معتقدند: آفات و یا بیماری در میان درختان بلوط به تنهایی نمی تواند علت وقوع چنین فاجعه زیست محیطی باشد و عواملی نظیر تخریب جنگل، خشکسالی های پی در پی و گرد و غبارهای اخیر در زوال و خشکیدگی بلوط های منطقه زاگرس نقش مؤثری داشته اند.
یکی از متخصصان گیاه پزشکی چهارمحال و بختیاری می گوید: افزایش دما در سال های اخیر، فصل رویش بلوط را طولانی تر کرده و با توجه به نبود بارندگی، شدت استرس های آبی برای این گونه جنگلی افزایش یافته است و با کاهش مقاومت گیاه، سوسک های چوبخوار به آنها حمله می کنند.
آقای رئیسی با اشاره به ریزگردهای تابستانی چند سال اخیر می گوید: این ریزگردها روی برگ ها را می پوشانند و در واقع روزنه های تنفسی را مسدود می کنند و سبب اختلال در فتوسنتز گیاه می شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری می گوید: خشکیدگی جنگل‌های بلوط در زاگرس از اواخر دهه 80 به صورت تک پایه‌ای شروع شده؛ اما اکنون به شکل توده‌ای جنگل‌های استان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
آقای محمدی مقدم می افزاید: علت خشکیدگی مشخص نیست؛ اما عوامل انسانی و اقلیمی این امر را تشدید می‌کند.
وی با بیان اینکه خشکیدگی توده‌ای به طور قطع موجب طغیان آفات ثانویه جنگلی خواهد شد؛ می گوید: اقدامات انجام شده برای از بین بردن خشکیدگی جنگل‌های بلوط استان بسیار محدود بوده و با وجود حجم و گستردگی، نیازمند تأمین اعتبار از محل اعتبارات بحران استانی و ملی است.
رئیس اداره جنگل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری هم می گوید: صرف نظر از مجموعه عوامل غیرزنده و دخالت های غیرعالمانه انسان که موجب خسارت به پوشش های جنگلی این استان شده است؛ طغیان آفات به ویژه حشرات از مهم ترین عواملی است که امکان تجدید حیات جنگل های بلوط این منطقه را ناممکن و یا بسیار محدود کرده است.
آقای جزایری می افزاید: عمده آفات درختان جنگلی بلوط، آفت های ساقه خوار، جوانه خوار، میوه خوار و برگ خوار بلوط است که هر کدام در شرایط محیطی و زمانی خاص با تغذیه از بذر و برگ درختان بلوط موجب به هم خوردن تجدید حیات طبیعی جنگل، ضعیف شدن درخت، کاهش مقاومت درختان در برابر آفات و امراض گیاهی، کاهش رشد سالانه و خشک شدن درختان شده اند.
وی می گوید: آفت جوانه خوار بلوط هم اکنون سطحی معادل 15 هزار هکتار از جنگل های استان را در شهرستان های لردگان و کیار آلوده کرده است.
رئیس اداره جنگل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری شخم و شیار نامناسب جنگل، کاهش سفره های آب زیرزمینی و عبور دام بیش از ظرفیت را از دیگر عوامل خشک شدن درختان بلوط در این استان می داند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری می گوید: آفت جوانه و برگ خوار جنگل‌های بلوط از آفات مهم و در حال شیوع در این استان است؛ که موجب بی برگی کامل درخت و خشک شدن آن می شود.
علی محمدی‌مقدم با اشاره به سخت گذر بودن منطقه می گوید: برای مبارزه با آفات درختان بلوط برای نخستین بار پهپاد محلول‌پاش در جنگل‌های دورک مشایخ بخش ناغان از توابع شهرستان کیار آزمایش شد.
وی گفت: این پهپاد با هر بار پرواز 15 لیتر محلول حشره‌کش‌های بیولوژیکی باکتریایی که مهم‌ترین آن بی.تب(BT) است حمل می‌کند که آثار مخربی بر محیط زیست ندارد.
در سال‌های گذشته روش‌های متفاوتی از جمله استفاده از تله فرمونی برای به دام انداختن حشره نر به منظور جلوگیری از افزایش جمعیت این آفت و مبارزه بیولوژیکی با استفاده از سم باکتریایی انجام شده است.
مدیر آموزش و پژوهش منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری هم ایجاد مزارع کشاورزی در زمین های پایین دست جنگل ها را یکی دیگر از عوامل تخریب جنگل های این استان می داند.
به گفته هومان خاکپور زراعت در زمین های پایین دست منتهی به جنگل های زاگرسی بلوط، منجر به ناتوانی درختان جنگلی در رشد بیشتر و همچنین جلوگیری از به ثمر رسیدن دانه های گیاهی می شود؛ موضوعی که می توان آن را در جنگل های چند پایه ای بلوط در شهرستان لردگان استان چهارمحال و بختیاری مشاهده کرد.
وی می افزاید: ضعیف شدن خاک به دلیل استفاده از بسترهای جنگلی، موجب رویش درختان چند پایه می شود و خاک سست شده قادر به تولید درختان بلوط تک پایه نیست.

استفاده بیش از اندازه جنگل نشینان از چوب درختان بلوط برای تولید انرژی و تولید زغال بلوط این روزها تبدیل به یکی از عوامل اصلی تخریب جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری شده است.
در میان جنگل های این استان روستاهای کوچک بسیاری وجود دارد که جنگل نشینان به علت سخت گذر بودن محل روستایشان، امکان داشتن گاز طبیعی را ندارند و به راحتی نمی توان به این روستاها گاز رسانی کرد؛ بیشتر این مردم از درختان جنگل برای مصارف خود مانند آشپزی، گرم کردن آب و استحمام و... استفاده می کنند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری استان چهارمحال و بختیاری می گوید: عده ای سودجو هم به علت بیکاری یا منافع سودجویانه اقدام به قطع درختان بلوط جنگل و حمل قاچاق چوب می کنند که این کار بیشتر برای تولید ذغال است.
آقای محمدی مقدم بیشترین تاوان منابع طبیعی در حوزه تخریب جنگل ها را از ناحیه سودجویان و قاچاقچیان چوب درخت بلوط می داند و با اشاره به اینکه ورود تجهیزات ارتباطی نقش مهمی در افزایش قاچاق چوب درختان در این استان داشته است؛ می گوید: سودجویان ابتدا وارد عرصه های جنگلی می شوند و درختان بلوط را می برند سپس بارگیری و پس از بررسی جاده از وجود یا نبود نیروهای حفاظتی منابع طبیعی و نیروی انتظامی اقدام به حمل چوب می کنند.

استاندار چهارمحال و بختیاری گفت: 200 میلیارد ریال اعتبار از محل صندوق ملی توسعه به اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری استان اختصاص داده شد.
اقبال عباسی افزود: این میزان اعتبار برای پیشگیری از فرسایش خاک و حفظ جنگل‌های بلوط شهرستان لردگان بسیار ضروری و مهم است.
جزایری رئیس اداره جنگل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری هم با اشاره به اجرای طرح صیانت از جنگل در چهارمحال و بختیاری می گوید: این طرح، در 33 هزار و 500 هکتار و طرح جنگل داری چند منظوره بازفت در 10 هزار هکتار با مشارکت مردم 75 روستای بخش بازفت شهرستان کوهرنگ و کارشناسانی از کشور ژاپن اجرا می شود.
مظفر افشار پدر بلوط ايران می گوید: براي جلوگيري از زوال بلوط در منطقه زاگرس به عزم جدي و کشوري نياز است.
وی در خصوص بیماری درختان بلوط زاگرس می افزاید: در این شرایط تنها کاری که از دست ما شهروندان و دوست داران محیط زیست برمی آید این است که وقتی به جنگل می رویم در کنار هر درخت بلوط یک آبراه ایجاد کنیم تا در زمان بارش ها آب بیشتری به درخت برسد.
افشار می گوید: درختان بلوط ریه های زاگرس هستند و وظیفه همه است که در حفظ، نگهداری و جلوگیری از نابودی آنها تلاش کنیم.

گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی گزارش مکتوب: جنگل های بلوط چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی