جريان شناسي در انتخابات پارلماني 2018 لبنان

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا و سيما، لبنان کشوري متشکل از اقوام و طوايف مختلف است، صداي تمامي اين اقوام در پارلمان آن کشور شنيده مي شود، هيچ طايفه اي قادر به حذف ديگري نيست و همه گروه ها براي مشارکت در روند سياسي کشور در رقابت هاي انتخاباتي مشارکت مي کنند.

لبنان در سال 1934 با خروج از استعمار فرانسه به استقلال رسيد، نظام حاکم بر لبنان پارلماني است، نمايندگان با راي مستقيم مردم براي يک دوره چهارساله انتخاب مي شوند رئيس جمهور با راي نمايندگان مجلس براي يک دوره شش ساله انتخاب مي شود و رئيس جمهور هم بعد از رايزني با فراکسسيونهاي پارلماني نخست وزير را مامور تشکيل کابينه مي کند.
بر اساس قانون اساسي رئيس مجلس از طايفه شيعه، نخست وزير از اهل سنت و رئيس جمهور هم از طوايف مسيحي انتخاب مي شوند، کابينه هم بايد ترکيبي طايفه اي متشکل از تمامي طوايف است. در اين دوره از انتخابات 976 نامزد براي نشستن بر 128 کرسي مجلس رقابتي فشرده را آغاز کرده اند سهم بانوان در اين انتخابات 111 نامزداست..در اين دوره از انتخابات 583 نامزد وابسته به احزاب در قالب 77 ليست رقابت مي کنند و 393 نامزد هم به صورت مستقل تلاش مي کنند تا راي مردم را کسب کنند، نامزدهايي که با توجه به قانون نسبيت فضا براي حضور آنها فراهم شده است قانوني که هنوز مردم لبنان آشنايي چنداني با آن ندارند..
راجح خوري سردبير روزنامه النهار گفت: مردم شناخت درستي از قانون نسبيت ندارند به ويژه که راي دهندگان مي توانند يک راي برگزيده نيز براساس قانون داشته باشند، چرا که سرمنشاء بسياري از تخلفات انتخاباتي و خريد و فروش آراء همين راي برگزيده است. نبيل دو فريج نماينده جريان المستقبل در مجلس هم معتقد است: قانون جديد انتخابات قانوني است که بر پايه تعصبات مذهبي و طايفه اي تدوين شده است، با توجه به شرايط کنوني و حساسيت منطقه بايد قانوني براي انتخابات تدوين مي شد که زمينه ساز کاهش تنش ها باشد.
دکتر محمد کارشناس مسائل خاورميانه (غرب آسيا) گفت: براساس قانون نسبيت راي دهندگان بايد از ميان ليست هاي انتخاباتي ثبت شده در هر حوزه انتخابيه، نامزد مورد نظر خود را انتخاب کنند، مثلا اگر در يک حوزه انتخابيه چهار ليست ثبت شده باشد و در هر ليست هشت نامزد معرفي شده باشند راي دهنده بايد ابتدا ليست مورد نظر و سپس نامزد ترجيحي خود را از آن ليست انتخاب کند، هر نفر فقط مي تواند يک ليست را انتخاب کند و گزينه محبوب يا راي ترجيحي خود را هم بايد از همان ليست برگزيند.
وزارت کشور لبنان با نصب بيلبوردهاي تبليغاتي راگيري در قالب قانون نسبيت را به انتخاب بستني تشبيه کرده است به گونه اي که هر فرد نمي تواند گزينه هاي بي شمار داشته باشد. انتخابات دوره گذشته لبنان براساس قانون اکثريت نسبي برگزاري مي شد قانوني که باعث ناديده گرفته شدن برخي اقليتهاي مذهبي و طايفه اي مي شد و دربرگيرنده صداي همه لبناني ها نبود.
عدانان منصور وزيرامور خارجه پيشين لبنان گفت: در قانون گذشته نتيجه به گونه اي بود که دارندگان 51 درصد آرا ، تمامي قدرت را در اختيار داشتند و 49 درصد مابقي هيچ قدرتي نداشتند ، اما اين روند براساس قانون نسبيت تغيير مي کند و هر گروه و طايفه اي برحسب ظرفيت و حجم در قدرت سهيم خواهد بود و اين قانون اجازه مي دهد تا افراد و گروه هاي جديدي وارد حکومت شوند.
به هر حال قانون نسبيت قانوني است که مورد توافق تمامي گروه ها و جريان هاي است براساس اين قانون لبنان به 15 حوزه انتخابي تقسيم شده است ، حوزهايي که کرسي هاي پارلماني بر پايه ترکيب جمعيتي طوايف و مذاهب لبناني تقسيم شده است.
13 سال پيش انفجاري در بيروت به سرفصلي جديد در عرصه سياسي لبنان تبديل شد، انفجاري که منجر به قتل رفيق حريري شد، بعد اين ترور نيروهاي سوريه که بعد از جنگ هاي داخلي مسئول تامين امنيت لبنان بودند از اين کشور خارج شدند ، و جامعه لبنان به دو تکه تقسيم شد. 
عدنان منصور وزير امور خارجه سابق لبنان گفت: دو جريان هشت و چهارده مارس درسال 2005 بعد از ترور رفيق حريري در لبنان شکل گرفتند، بعد از آن ترور بود که جريان هاي سياسي لبنان به دو بخش تقسيم شد گروهي خواستار خروج نيروهاي سوريه شدند، و گروهي نيز طرف مقابل را به نقش داشتن در ترور متهم کردند، و گروهي ديگر نظري متفاوت داشت که در نهايت تحقيقات بي گناهي آنان را ثابت کرد.
البته الان گروه 14 مارس تفاوت زيادي با ابتداي شکل گيري خود دارد و برخي متحدان آنها مسير خود را تغيير داده اند اما گروه 8 مارس در همان مسير ابتدايي خود ، يعني مسير مقاومت و ايستادگي در برابر تروريسم و آشوب مانده است.
دو جبهه شدن جريان هاي سياسي تحت تاثير تحريکات طايفه ا ي و مذهبي بسترساز فتنه هاي طايفه اي طي 13 سال گذشته شد فتنه هايي که زمينه ساز حمله رژيم صهيونيستي در سال 2006 شد. وقتي جنگ مستقيم شکست خورد فتنه انگيزي براي تخريب چهره مقاومت و حذف حاميان آن آغاز شد، شرط بندي برخي جريان هاي سياسي لبنان برسر ماندگاري يا سقوط نظام سوريه به سرفصل جديدي از اختلافات تبديل شد تاجايي که انتخاب رئيس جمهور را دو سال و نيم و انتخابات مجلس را چهار سال به تاخير انداخت.
يکي از دلايل تعويق انتخابات تحولات منطقه اي به ويژه تحولات سوريه بود و امروز برخي جريان هاي سياسي تلاش مي کنند اهداف ناکام مانده خود در سوريه را در جريان انتخابات محقق کنند. اين انتخابات در حالي برگزاري مي شود که منطقه در شرايط حساسي قرار دارد و برگزاري موفق آن به مفهوم تداوم آرامش و ثبات در لبنان است آرامشي که براي منطقه بسيار مفيد است.
گروه ها و جريان هاي سياسي با تبليغات گسترده در رسانه هاي تصويري و مکتوب و تبليغات شهري سعي در جلب آراي مردم دارند و برنامه خود را براي آينده لبنان بهتر مي دانند. عمر کبول مدير اجرايي انجمن انتخابات دموکراتيک لبنان با اشاره به هزينه هاي سنگين انتخابات اين دوره گفت: هزينه حضور نامزدها در برنامه هاي راديويي و تلويزيوني حسب نوع و زمان پخش برنامه بين 15 تا 250 هزار دلار است و اگر نامزدي قصد حضور در کمپين هاي تبليغاتي را داشته باشد بايد 150 تا 200 هزار دلار پرداخت کند و هزينه تبليغات در بيلبوردها بين 5 تا 15 هزار دلار است.
محمد نصرالله رئيس هيات اجرايي جنبش امل نيز گفت: برخي از نامزدهاي اين دوره از انتخابات مبالغ کلاني به سران احزاب پرداخت مي کنند تا در ليست انتخاباتي آنها گنجانده شوند اخبار موثقي که من دارم نشان مي دهد تا 5 ميليون دلار هم براي نشستن بر کرسي هاي پارلماني پرداخت شده است در کنار اين تخلفات برخي نامزدها و گروه هاي سياسي هم براي خريد آراي مردم رشوه پرداخت مي کنند.
راجح خوري سردبير روزنامه النهار در اين زمينه معتقد است: تخلفات زيادي در انتخابات هست الان از 30 وزيرکابينه 16 وزير نامزد انتخابات هستند و اين برخلاف اصول دمکراسي است تا جايي که نهاد المنشوق وزير کشور هم مجري برگزاري و هم نامزد انتخابات است، حتي ناظران بر انتخابات بايد گزارشهاي نظارتي خود را به دولتي ارائه کنند که وزراي آن نامزد انتخابات هستند.
باوجود اين حجم دخالتهاي خارجي و تزريق مبالغ پول سياسي در انتخابات لبنان، اتحاديه اروپا 30 ناظر را به درخواست وزارت کشور لبنان براي نظرات بر نحوه برگزاري انتخابات عازم بيروت کرده است ناظراني که فقط بر نحوه ثبت نام از راي دهندگان ، رفتار رسانه اي و روند راي گيري نظارت مي کنند و چشمان خود را بر روند فساد آلود پيش از روز انتخابات بسته اند.
خانم سيلفانا القيس يکي از اعضاي شوراي نظارت بر انتخابات بود که اخيرا به دليل همين تخلفات گسترده از سمت خود استعفا داد گفت: استعفاي من دلايل زيادي داشت ، اما مهمترين آن ناتواني هيات نظارت بود به گونه اي که اين هيات قادر به انجام وظايف خود نيست، هياتي که با نظر و هماهنگي وزيرکشوري که خود نامزد انتخابات است عمل مي کند قطعا نمي تواند تضمين خوبي براي سلامت انتخابات باشد، اعضاي هيات تمام تلاش خود را به خرج مي دهند اما اين هيات يک نهاد اجرايي نيست و اين بزرگترين ضعف آن است ضمن اينکه همين هيات هم با تاخير زيادي تشکيل شد و اين امر اثر مضاعفي بر تضعيف عملکرد آن خواهد داشت.
در همين حال سفراي عربستان و امارات متحده عربي با پشتوانه سياسي آمريکا با دخالتي آشکار در انتخابات تلاش مي کنند تا بر روند انتخابات پارلماني تاثيرگذار باشند، اخيرا حزب قوات لبناني به همراه المستقبل ائتلافي با برخي از شيعيان تحت عنوان عزت و توسعه تشکيل داده اند، ليستي که تنها قصد آن مقابله با ليست اميد و وفاداري يعني همپيمانان محور مقاومت است.
علي احمد کارشناس مسائل سياسي گفت: دخالتهاي سياسي و مالي کشورهاي خليج فارس از پيش از انتخاب رئيس جمهور آغاز شد و تلاش کردند تا با پول خود نامزد خاص خود را به کرسي بنشانند، ولي دخالت آنها آن زمان آشکار بود و نتوانستند به اهداف خود برسند دخالتهاي امروز آنها در انتخابات پارلماني هيچ فايده اي نخواهد داشت و مردم لبنان درست و اشتباه را مي دانند و سفر سفراي عربستان و امارات از مهمترين نشانه هاي دخالتهاي اين کشورها است که از زمان استقلال لبنان تاکنون بي سابقه بوده است.
ايلي رحمه از نامزدهاي مسيحي پارلمان معتقد است: آمريکا و عربستان قصد دارند تا با دخالت در روند انتخابات لبنان شکست هاي خود را در منطقه جبران کنند هدف آنها جبران شکست ها در ميدان جنگ در ميدان سياسي است اما خواهند ديد که در ميدان سياست نيز شکست خواهند خورد.
علي مقداد از نامزدهاي حزب الله در انتخابات لبنان هم گفت: امروز هرمل و بعلبک با دخالت گسترده آمريکا و عربستان قرار گرفته است، اين مناطق هزاران شهيد در راه مقاومت تقديم کرده اند، اين منطقه خواستگاه مقاومت است ما با مقاومت خواهيم ماند. نمايندگان آنها اين روزها به مناطقي سفر مي کنند که از زمان استقلال لبنان تاکنون به آن مناطق پا نگذاشته اند هدف اصلي اين سفرها افزايش روحيه گروههاي تحت حمايت خود در منطقه بعلبک و هرمل است.
وي افزود: آنها سعي مي کنند تا شکستهاي خود را در سوريه عراق و يمن با پيروزي در انتخابات بعلبک و هرمل جبران کنند اما مامطمئن هستيم که در روز انتخابات انها نااميد خواهند شد آنها نه در ميدان جنگ پيروز شدند و نه در ميدان سياست پيروز خواهند شد.
حمايت مي کنيم ومي سازيم، ما همان مهره اي هستيم که از لبنان حمايت مي کند، دولت مي خواهيم نه دولت کوچک در سايه، حل مشکلات نزد ماست، راي تو جنبش امل، لبخند وطن اين شاخص ترين شعار گروه هاي سياسي در اين دوره از انتخابات است، اما مطالبه مردم از مجلس آينده چيست ؟
لبنان امروز با بدهي 83 ميليارد دلاري خارجي مواجه است بدهي که با استقراض 2.9 ميليارد دلاري در سال 1993 آغاز شد و تيم کنوني حاکم بر نظام اقتصادي بيشترين سهم را در اين بدهي دارد. قالب قنديل کارشناس سياسي لبناني گفت: اقتصاد، اين مهمترين اولويت مجلس و دولت جديد است بايد راهکار عملي براي حل مشکل بيکاري، رونق توليد و مبارزه جدي با فساد ارائه شود، دانشجويان و نخبگان لبناني بايد جذب شوند و از فرار مغزها جلوگيري شود، لبنان نيازمند انقلابي جدي در عرصه اقتصاد و مبارزه با فساد است امروز نرخ بالاي بيکاري، مشکلات برزمين مانده چندين ساله در شبکه هاي آب و برق و انگيزه پايين فعالان بخش خصوصي براي سرمايه گذاري در اين بخشها در کنار فساد در نظام اداري مهمترين چالش هاي پيش روي کشور است ، چالشهايي که هر يک از نامزدها وعده هايي براي حل آن ارائه مي کنند.
نبيل دو فريج با نماينده جريان المستقبل معتقد است: در کل برنامه تبليغاتي خوبي از سوي هيچ يک از احزاب نديدم ،وبرنامه منسجي مطرح نشده بلکه همه به دنبال کسب راي هستند و اين امر مانع از طرح برنامه هاي منسجم حزبي شده است درحالي که امروز حل مشکلات اقتصادي و ساماندهي آوارگان سوري از اولويتهاي اصلي کشور است.
ماه گذشته دولت لبنان با هدف جلب مشارکت سرمايه گذاران داخلي و خارجي کنفرانس سيدررا به ميزباني پاريس و مشارکت برگزار کرد و کشورهاي مختلف در کنفرانسي که در آستانه انتخابات پارلماني لبنان بيشتر رنگ و بوي سياسي داشت وعده پرداخت 11.8 ميليارد دلار کمک و تسهيلات جديد دادند کمک هايي که با جذب آن بدهي خارجي لبنان از مرز100 ميليارد دلار خواهد گذشت.
اما در کنار وعده هايي که اين روزها از سوي گروه هاي سياسي رد و بدل مي شود شاهد برخي بد اخلاقي هاي انتخاباتي با چاشني برجسته سازي، تعصبات طايفه اي و مذهبي هستيم رويکردي که بيشتر با هدف مخدوش کردن گروه‌هاي همسو با مقاومت از سوي گروه هاي رغيب طراحي شده است.
فادي عبود وزير گردشگري سابق لبنان گفت: متاسفانه بعضي از نمايندگان باطرح طعنه هاي مذهبي و ايجاد فتنه تلاش مي کنند تا برنده انتخابات شوند، به اعتقاد من کساني که به مقاومت از زاويه مذهبي نگاه مي کنند بايد بدانند که امروز مقاومت متعلق به همه اديان و مذاهب لبناني است ،مقاومت دليل اصلي حفظ کرامت و استقلال کشور است و کسي که ارزش اين مقاومت را درک نکند قدردان امنيت و آرامش نيست.
وي افزود: همين چند روز پيش حتي مسيحيان منطقه کسروان هم کليد منطقه خود را به سيد حسن نصرالله هديه کردند و اين اقبال عمومي ازگروه هاي همسو با مقاومت بسياري را ناراحت کرده است و لذا تلاش مي کنند تا با فتنه انگيزي از حجم شکست خود بکاهند.
عدنان منصور وزير امور خارجه سابق لبنان گفت: اين اتهامات عليه حزب الله براي اولين بار نيست که مطرح مي شود گروه‌هاي مخالف محور مقاومت تلاش مي کنند تا تغيير در روند کنوني سياستهاي لبنان ايجاد نشود و کشور در همان مسيري که انتخابات سال 2009 براي آن ترسيم کرده است حرکت کنند، مسيري در جهت خواست هاي خارجي، که هجمه هاي بزرگي را متوجه حزب الله و مقاومت مي کند لذا ما شاهد طرح برخي مباحث هستيم که تلاش مي کنند تا برگزاري انتخابات آزاد در سايه سلاح مقاومت را زيرسوال ببرند در حالي که سلاح مقاومت هيچگاه در داخل کشور استفاده نشده و فقط نقشي بازدارنده در مقابله با تهديدات خارجي را ايفاکرده است.
اما در حالي که تهديد هاي مقامات رژيم صهيونيستي در آستانه انتخابات پارلماني لبنان با هدف تاثير گذاري بر آراي نمايندگان حزب الله شدت گرفته است برخي گروه ها و جريان هاي سياسي همنوا با اسرائيل حمله به مقاومت را شعار خود قرار داده اند. محمد نصرالله مسئول دفتر سياسي جنبش امل گفت: من بر اين باورم که مردم و تمامي احزاب لبناني چه مخالف و چه موافق مقاومت به اين باور رسيده اند که مقاومت تنها گزينه ايستادگي در مقابل اسرائيل است، اسرائيل از مقاومت مي ترسد و توان حمله به لبنان را ندارد.
وي افزود: هر چند سران برخي از احزاب در سخنراني هاي خود سلاح حزب الله را بهانه جنگ و دشمني اسرائيل با لبنان عنوان مي کنند اما بخوبي مي دانند که اين يک حرف سياسي است و برخلاف اعتقاد باطني آنها است.
فادي عبود وزير گردشگري سابق گفت: امروز معادله سه گانه ارتش، مردم و مقاومت در لبنان ديگر يک شعار نيست بلکه يک باور عملي است، همه بايد به خاطر داشته باشيم که به برکت مقاومت چگونه يکپارچه شد اگر قدرت مقاومت نبود امروز اسرائيل همچنان در جنوب لبنان بود، تهديدهاي رژيم صهيونيستي به هيچ وجه برتصميم لبناني ها براي ساختن تاثيري نخواهد داشت.
عدنان منصور هم معتقد است: علت اصلي اين هجمه عليه سلاح مقاومت جوسازي برعليه گروه هاي همسو با مقاومت براي تغيير نتايج انتخابات و بازگشت مجدد گروه هاي همسو با 14 مارس به قدرت است سياستي که در انتخابات گذشته هم بکارگرفته شد اما سياست حزب الله و گروه هاي همسو همواره بر پايه ايستادگي در برابر تروريسم، مقابله با تجاوزهاي رژيم صهيونيستي و حفاظت از استقلال و امنيت کشور بوده است.
يکي از ويژگي هاي اين دوره از انتخابات لبنان ائتلاف هايي است بين احزاب و گروه هاي لبناني شکل گرفته است، محافل سياسي و رسانه اي لبنان از برخي از اين ائتلاف ها از اتحاد پول و قدرت ياد مي کنند. اتحادهايي که نه به لحاظ سابقه احزاب و نه از نظر رويکرد و اهداف هيچ تناسبي با يکديگر ندارد. راجح خوري گفت: يکي از ويژگي هاي انتخابات لبنان حضور گروهي جريان هاي سياسي ، در جريان انتخابات است ، هيچ يک از احزاب به تنهايي وارد صحنه نمي شوند بلکه با تشکيل ليست هاي مشترک در انتخابات حضور مي يابند حتي اگر رابطه خوبي هم با يکديگر نداشته باشند، اما در انتخابات با يکديگر متحد مي شوند.
وي افزود: اصولا انتخابات يک انتخاب ايدئولوژيک نيست که نشان دهنده کامل، تفکيک حزب باشد به طور مثال حزب قوات لبناني در جايي با حزب سوسيال دروزي متحد مي شود يا حزب الله با جريان امل متحد مي شود يا با جريان ملي مسيحي آزاد با جريان المستقبل و اين نشان دهنده تفکرات کامل يک حزب نيست و لذا اين اتحادها فقط با هدف کسب بيشترين کرسي پارلماني ، و در نتيجه قدرت بيشتر است.
برخي خبرها حاکي از اتحاد سعد حريري و جبران باسيل از سران دو جريان المستقبل و ملي مسيحي آزاد است گفته مي شود برخي خبرها حاکي از تلاش حريري براي ايجاد يک ائتلاف سياسي جديد با اتکاي به متحد قدرتمند مسيحي جديد خود است و در مقابل باسيل هم به دنبال ايجاد فرصتي براي ارتقاي مشروعيت و محبوبيت خود در ميان مسيحيان لبنان است.